2022’nin çevre ile ilgili en güzel gelişmeleri

• Haberler hep olumsuz gibi görünse de iyi şeyler de oluyor. İşte 2022 yılında atılan sevindirici çevre adımları…

  Ocak
  • Tahiti'de el değmemiş mercan resifleri bulundu ve oşinograflar bu keşfi büyük bir sevinçle karşıladılar. El değmemiş resifler okyanus türlerinin devamlılığı için büyük bir umut.
  • İngiltere’de öğrenciler sel afeti anında insanların 6 hafta yaşayabilecekleri yüzen evler tasarladılar. İnovasyon nedeni iç karartıcı olsa da sonuçlar dünyaya umut verecek kadar başarılı.
  • Havacılık endüstrisinin iklim değişikliğine etkisinin farkında olan ve bunu azaltmak için projeler geliştiren THY, çevreci yakıt kullanımıyla misafirlerinin karbon ayak izinin azaltılması noktasında önemli bir adım attı.
  
  Şubat
  • Çin, ilk dikey orman kentinin kapılarını açtı. İtalyan mimar Stefano Boeri'nin projesi olan dikey orman şehri, her yıl yaklaşık 20 ton karbondioksit emerken, 10 ton da oksijen salacak.
  • Bilim adamları, 'geleceğin petrolü' olarak adlandırılan hidrojen enerjisi çıkarma konusunda yeni bir yöntem keşfetti.
  
  Mart
  • Dünyada, Paris İklim Sözleşmesi’nden bu yana en iddialı çevre projesi olarak değerlendirilen, plastik kirliliğinin ortadan kaldırılmasına yönelik uluslararası bağlayıcı bir anlaşmanın imzalanmasını öngören karar Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kabul edildi.
  • Rüzgâr ve güneş enerjisi iklim hedeflerini karşılama konusunda umut verecek hacme ulaştı. Yeni bir rapora göre, 10 yıllık ortalama yüzde 20'lik büyüme oranı 2030'a kadar korunabilirse, güneş ve rüzgâr enerjisi küresel ısınmayı 1.5 C ile sınırlandıracak kadar büyüyebilir. (Kaynak link)
  • Avustralya'nın en zengin üçüncü insanı Mike Cannon-Brookes Avustralya'nın kömürlü termik santrallerini satın almak için atağa kalktı. Amacı santralleri satın alıp onları tamamen kapamak ve oluşan enerji ihtiyacını yenilebilir enerji ile ortadan kaldırmak.
  
  Nisan
  • Twitter, iklim değişikliği konusunda bilimsel uzlaşmayı reddeden reklamları yasaklayacağını duyurdu.
  • Güneş enerjisini 18 yıl boyunca depolayabilen bir enerji sistemi keşfedildi. Gothenberg'deki Chalmers Teknoloji Üniversitesi'nde geliştirilen konsept henüz ilk aşamalarında olmasına rağmen, talep üzerine depolanmış güneş enerjisini kullanan, kendi kendini şarj eden elektronik cihazların yolunu açabilir.
  • Starbucks, mağazalarında karton ve plastik bardak devrini kapatma kararı aldı.
  
  Mayıs
  • İngiltere'de ilk karbonsuz kanser operasyonu gerçekleştirildi.
  • İnsan idrarının etkili ve daha az kirletici bir ürün gübresi olabileceği ortaya kondu. İlk anda kulağa iyi gelmeyen bu çözümün kimyasal gübrelere iyi bir alternatif olabileceğine inanılıyor.
  Haziran
  • Finlandiya, 2025 yılına kadar net sıfır, 2045'e kadar negatif emisyona ulaşma hedefini yasalaştırdı.
  • Dünyanın en büyük bitki topluluğu, Avustralya kıyılarında keşfedildi. Bilim insanları, 4.500 yıllık bir deniz otunun, yaklaşık 200 kilometrekarelik sualtı deniz tabanına yayıldığını açıkladı.
  
  Temmuz
  • Hindistan, kirlilikle mücadele etmek için pipetlerden sigara paketlerine kadar çeşitli ürünlerde tek kullanımlık plastiklere yasak getirdi.
  • Avrupa’da ‘düşük emisyonlu bölge’ sayısının arttığı açıklandı. Avrupa genelinde temiz hava bölgelerinin sayısı 2019’dan bu yana yüzde 40 arttı ve giderek daha fazla yüksek emisyonlu araç yollardan çekildi.
  • İsviçre'ye 2 milyar euro'ya mal olan ve 14 yıldır üretim olan 900 MW'lık bir ‘su bataryası’ faaliyete geçti. Batarya, İsviçre Alpleri'nde yaklaşık 2.000 fit (600 m) altında bulunuyor.
  • Finlandiyalı araştırmacılar, yeşil enerjiyi aylarca muhafaza edebilen, dünyanın ilk ‘Kum pili’ni geliştirdi. Uzmanlar, bu keşfin yeşil enerjinin yıl boyunca kullanılması sorununa çözüm getirebileceğini belirtiyor.
  • Birleşmiş Milletler, sağlıklı ve temiz bir çevreye erişimi temel insan hakkı olarak tanıdı.
  
  Ağustos
  • Fransa, yeni bir iklim yasası kapsamında fosil yakıt reklamlarını yasaklayan ilk Avrupa ülkesi oldu.
  • MIT'den bilim insanları, alüminyum ve kükürt bazlı ucuz bir pil geliştirdiler.
  • Cambridge Üniversitesi'nden araştırmacılar, suda yüzen, güneşi ve suyu kullanarak temiz yakıt üreten ‘yapay yapraklar’ geliştirdi.
  • ABD’nin Nevada kentinde, şehirdeki dekoratif çimlerin fazla su harcadığı için yasaklanması gündeme geldi.
  • Dünyanın en hızlı kara hayvanı olarak bilinen ve 1952’de Hindistan’da nesli tükendiği ilan edilen çitalar, 70 yıl sonra Hindistan topraklarına geri döndü. Namibya’dan getirilen 8 çita, Hindistan’ın Kuno Ulusal Parkı’na salındı.
  
  Eylül
  • Bir zamanlar İspanya’nın lagün cenneti olan ve tarımsal kirlilik nedeniyle büyük risk altında olan Mar Menor lagününe, kişi olarak yasal statü verildi. Lagünün ‘bir ekosistem olarak var olması’, korunması, muhafazası ve restorasyonu için kapsamlı bir karara imza atıldı.
  • Danimarka, iklim değişikliğinden kaynaklanan 'kayıp ve zarar’ı ödeyen ilk ülke oldu.
  • Bilim insanları, ozon tabakasındaki deliğin önümüzdeki 50 yıl içinde kapanacağını açıkladı.
  • 83 yaşındaki Amerikalı iş insanı Yvon Chouinard, doğa yürüyüşü ürünleri ile bilinen spor markası Patagonia'yı çevreci vakıflara bağışladı. Şirketin tüm kârının iklim değişikliği ile mücadeleye aktarılacağını söyleyen Chouinard, “Artık tek hissedarımız dünya” dedi.
  
  Ekim
  • İngiltere, dünyanın ilk nükleer füzyon tesisinin 2040 yılına kadar karbonsuz enerji üreteceğini açıkladı. Teorik olarak neredeyse sınırsız temiz enerji sağlayabilecek olan tesis, Nottinghamshire'da inşa edilecek.
  • Galatasaray futbol takımı güneş enerjisi üreten çatı ile yaklaşık 400.000 € tasarruf etti. Galatasaray, mart ayında stadyumun güneş panellerinden üretilen megavat miktarında bir dünya rekoru kırarak Guinness Dünya Rekorları'na girmişti.
  • Şili’de bulunan Atacama Çölü’nde uzun yıllardır görülmeyen nadir çiçekler açtı. Atamaca dünyanın en güneşli ve en kurak yerlerinden biri kabul ediliyor. Bu doğa olayını korumak için Şili hükümeti bu bölgeyi 44’üncü milli parkı olarak tanımladı.
  • Tayvan, kullanılmayan metro istasyonlarını yeraltı dikey çiftliklerine dönüştürmeye başladı.
  • Yunanistan’da elektrik ihtiyacının yüzde 100’ü 5 saat boyunca sadece yenilenebilir kaynaklardan elde edildi ve 3.106 megavat saat gibi rekor bir seviyeye ulaşıldı.
  • Yenilenebilir enerji kaynakları, 2022'de Ekim ayına kadar 230 milyon ton CO2 emisyonu tasarrufu sağladı.
  • Norveç, dünyanın ilk sıfır emisyonlu toplu taşıma ağı ile kirliliği azaltma kararı aldı. Norveç'in başkenti Oslo 2030 yılına kadar dünyanın tamamen emisyonsuz ilk şehri olma hedefinin bir parçası olarak sıfır emisyonlu toplu taşıma ağını hayata geçiren ilk şehir olacak.
  • İngiltere'de bin yıldır ilk kez bir yavru bizon dünyaya geldi. Bu sürpriz, Ekim ayında Canterbury yakınlarındaki West Blean ve Thornden Woods'ta bir bizon sürüsünü kontrol eden korucular tarafından keşfedildi.
  
  Kasım
  • İkim değişikliği kaynaklı felaketlere karşı ‘her bireyi koruma’ amacıyla, gelecek 5 yılda 3.1 milyar dolar başlangıç yatırımıyla ‘Herkes İçin Erken Uyarı Eylem Planı’ devreye girecek. Plan, Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde 6-18 Kasım'da düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) 27’nci Taraflar Konferansı'nın (COP27) Dünya Liderleri Zirvesi'nde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından açıklandı.
  • Avrupa Birliği (AB), sera gazı emisyon kesintileri için daha katı kurallar üzerinde anlaştı. Avrupa Birliği müzakerecileri, karayolu taşımacılığı, tarım, binalar ve atık dahil olmak üzere sektörler için bağlayıcı emisyon azaltma hedefleri için bir anlaşmaya vardı.
  • ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, COP27'de Kızıldeniz'deki mercan resiflerini ve yerel ekosistemi desteklemeyi amaçlayan Küresel Mercan Resifleri Fonu'na 15 milyon dolarlık katkıda bulundu.
  • Papua Yeni Gine'de 140 yıldır yok olduğu varsayılan nadir Kara enseli sülün yeniden ortaya çıktı.
  • ABD'de bu yıl ilk kez yenilenebilir enerji kaynakları, kömürden daha fazla enerji üretecek. ABD Enerji Bilgi İdaresi'nin (EIA) rakamlarına göre, 2022'nin sonuna kadar tüm elektriğin beşte birinden fazlası hidroelektrik, rüzgâr ve güneşten gelecek.
  
  Aralık
  • Birleşmiş Millet Biyoçeşitlilik Konferansı'nda (COP15) 190'dan fazla ülke, dört yıl süren zorlu müzakereler sonrasında ekosistemi kirlilikten bozulmadan ve iklim krizinden kurtarmayı amaçlayan tarihi anlaşmayı imzaladı.
  • AB, 28 milyar avroluk Alman yenilenebilir enerji planını onayladı. Plan, Almanya'nın 2030 yılına kadar elektriğinin yüzde 80'ini yenilenebilir kaynaklardan üretme hedefine ulaşmak için tasarlandı.
  • Avrupa Birliği ülkelerinde güneş enerjisi 2022'de yüzde 50’ye yakın bir oranda arttı. SolarPower Europe endüstri grubunun yeni bir raporuna göre, Avrupa’da 41.4 GW'lık bir güneş enerjisi sistemi kuruldu. Bu sistem, 12.4 milyon eve enerji sağlamak için yeterli. Bu oran 2021'de kurulan 28.1 GW'ye göre yüzde 47'lik bir artış anlamına geliyor.
  • Oxford Üniversitesi araştırmacılarına göre, 2050 yılına kadar fosil yakıt kullanımının sona ermesi, dünyaya en az 12 trilyon dolar (11.3 trilyon euro) tasarruf sağlayacak.
  • Araştırmacılar, lityumun dört katı enerji depolama kapasitesine sahip yeni ve ucuz bir pil ürettiler. Deniz suyundan işlenebilen bir tür erimiş tuz olan sodyum kükürtten üretilen pil, düşük maliyetli ve mevcut seçeneklerden daha çevre dostu.