Gıda israfı azalırsa seragazı emisyonu da azalır

• BM Çevre Programı’nın Gıda Atık Endeksi Raporu’na göre; 2019’da satılan 930 milyondan fazla gıda atık kutularına gitti.

  Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve ortak kuruluş WRAP tarafından hazırlanan Gıda Atık Endeksi Raporu, 2019’da satılan 930 milyon tondan fazla gıdanın atık kutularına gittiğini ortaya koydu. Çiftlikler ve tedarik zincirlerinde gıdaların kaybolması, genel olarak gıdanın üçte birinin asla yenmediğini gösteriyor. Çalışma, şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı gıda atığı veri toplama, analiz ile modellemeyi temsil ediyor ve ülkelere kaybı doğru bir şekilde ölçmek için bir metodoloji sunuyor. BM Çevre Programı İcra Direktörü Inger Andersen, “İklim değişikliği, doğa ve biyolojik çeşitlilik kaybı, kirlilik ve atıklarla mücadele konusunda ciddileşmek istiyorsak, dünyanın dört bir yanındaki işletmeler, hükümetler ve vatandaşlar gıda israfını azaltmak için üzerlerine düşeni yapmalı” dedi.
  
  Zenginde de yoksulda da atık seviyeleri benzer
  Gıda israfı, çoğunlukla zengin ülkeleri etkileyen bir sorun olarak düşünülse de rapor; en yoksul ülkelerde yeterli veri olmamasına rağmen, tüm ülkelerde şaşırtıcı şekilde benzer atık seviyeleri bulunduğunu gösterdi. Çalışma, tedarik zincirinin tüketim aşamasında hane halklarının gıdanın yüzde 11’ini attığını, gıda hizmetlerinin ve perakende satış noktalarının ise sırasıyla yüzde 5 ve yüzde 2’sini israf ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre; küresel seragazı emisyonlarının yüzde 8 ile yüzde 10’unun tüketilmemiş gıdalarla ilişkili olduğuna işaret eden bu durumun önemli çevresel, sosyal ve ekonomik etkileri var. Inger Andersen, gıda israfının azaltılmasının, seragazı emisyonlarını azaltacağını belirterek; “Gıda israfı arazi dönüşümü ve kirlilik yoluyla doğanın tahribatını yavaşlatacak, gıdanın varlığını artıracak. Böylece açlığı azaltacak ve küresel durgunluk zamanında ekonomik tasarruf sağlayaca
   k” şeklinde konuştu.
  
  Üç milyar kişi sağlıklı beslenemedi
  Dünyada, 2019 yılında yaklaşık 690 milyon insan açlıktan etkilendi ve üç milyar kişi sağlıklı beslenemedi. Koronavirüs salgını bu sayıları daha da artırırken çalışma, tüketicileri evde yiyecekleri israf etmemeye çağırıyor. Ayrıca gıda atıklarının, ülkelerin Paris Anlaşması’nda giderek daha iddialı iklim eylemlerinin taahhüt ettikleri planlar olan Ulusal Katkı Beyanları’na (NDC) dahil edilmesi için baskı yapıyor. Bu arada, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) 12.3, perakende ve tüketici düzeyinde kişi başına küresel gıda atığını yarıya indirmeyi ve üretim ve tedarik zincirlerinde gıda kayıplarını en aza indirmeyi hedefliyor. Inger Andersen, “Bu yıl BM Gıda Sistemleri Zirvesi, gıda atığıyla küresel olarak mücadele etmek için cesur yeni eylemler başlatma fırsatı sağlayacak” diye konuştu.
  
  Düşük gelirli ülkelerde bilgi eksik
  Artan sayıda gıda atığını ölçen ülkelerden 14’ü, Gıda Atık Endeksi ile uyumlu şekilde hane verilerini toplarken, 38 ülke SDG 12.3 (Birleşmiş Milletler Kalkınma Hedefi) ile benzer yöntemler kullanıyor. Kabuklar ve kemikler gibi yenilebilir ve yenemez yiyecekler arasındaki hane halkı dağılımı yalnızca belirli yüksek gelirli ülkelerde mevcutken, oranların daha yüksek olabileceği düşük gelirli ülkelerde bilgi eksikliği var. Rapora göre bu bilgi boşluğunu doldurmak çok önemli. UNEP, 2022’nin sonlarında SDG 12.3 raporlamasının bir sonraki turunda ülkelerin gıda israfını zamanında ölçme ve kaydetme kapasitelerine yardımcı olmak için bölgesel çalışma grupları başlatacak. Ayrıca, 2030 hedefine yönelik ilerlemeyi izlemek için ulusal temeller geliştirirken bu ülkeleri ve gıda israfını önlemek için stratejiler tasarlanmasını destekleyecek.