Toprak eşittir hayat

• 5 Aralık Dünya Toprak Günü’nde canlıların temel hayat kaynağı olan toprakla ilgili zihinlerimizi tazeliyoruz. İşte 2023 yılında toprak ve bilmemiz gerekenler…

  Gezegenimizin hayatta kalması, toprak ve su arasındaki değerli bağlantıya dayanır. Gıdamızın yüzde 95'ten fazlası, bu iki temel kaynaktan gelmektedir. Toprak ve su arasındaki karşılıklı ilişki, tarım sistemlerimizin de temelini oluşturur.
  Ancak, iklim değişikliği ve insan faaliyetleri, dünya topraklarının önüne geçilmez bir hızla bozulmasını sağlıyor ve bu durum var olan su kaynaklarını da baskılıyor. Toprak kaybı ile gelen erozyonlar dengeyi bozuyor, tatlı su kaynaklarında sızmalara neden oluyor ve bu durum gezegendeki tüm yaşam formları için bir tehdit oluşturuyor.
  
  Toprak kaybının başlıca nedenleri
  Toprak kaybı, bir dizi doğal ve insan kaynaklı faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir sorundur. İşte toprak kaybının ana nedenlerini maddeleyerek açıklayan bir liste:
  Erozyon: Rüzgâr ve su erozyonu, toprak tabakasının aşınmasına neden olur. Bu durum, tarım alanlarında, ormanlarda ve diğer doğal ekosistemlerde toprak kaybına yol açabilir.
  Tarım uygulamaları: Hatalı tarım uygulamaları, özellikle aşırı tarım, yanlış sulama yöntemleri ve aşırı otlatma gibi faktörler, toprak kalitesini düşürerek toprak kaybına neden olabilir.
  Ormansızlaşma: Orman alanlarının kesilmesi ve yok edilmesi, toprak tabakasının stabilitesini kaybetmesine yol açar. Bu durum, toprak erozyonunu artırabilir.
  Kontrolsüz kentsel genişleme: Hızlı kentsel büyüme ve altyapı gelişimi, toprakların betonlaşmasına ve asfaltlanmasına neden olarak doğal örtüyü ortadan kaldırabilir.
  İklim değişikliği: İklim değişikliği, aşırı yağışlar, kuraklık ve sıcaklık değişimleri gibi etkenlerle toprak erozyonunu artırabilir.
  Kimyasal kirlilik: Tarım ilaçları, aşırı gübre kullanımı ve endüstriyel atıklar, toprak sağlığını olumsuz etkileyerek toprak kaybına neden olabilir.
  Aşırı su kullanımı: Hatalı su yönetimi, su kaynaklarını aşırı kullanarak toprakların kurumasına ve verim kaybına yol açabilir.
  Toprak sıkışması: Tarım makinelerinin aşırı kullanımı veya ağır yapılaşma, toprakların sıkışmasına ve su infiltrasyonunun azalmasına neden olabilir.
  Toprak tuzluluğu: Yanlış sulama yöntemleri veya aşırı tuzlu su kullanımı, topraklarda tuzluluğa neden olarak verimliliği azaltabilir.
  Yasadışı madencilik faaliyetleri: Kontrolsüz madencilik faaliyetleri, toprakların doğal özelliklerini bozarak erozyona ve toprak kaybına neden olabilir.
  
  Sürdürülebilir toprak yönetiminin önemi
  Sürdürülebilir toprak yönetimi, dünya genelinde gıda güvenliğini, ekosistem sağlığını ve insan refahını güvence altına almak için kritik bir öneme sahiptir. Sürdürülebilir toprak yönetimi, toprak sağlığını koruyarak ve restore ederek bu olumsuz etkilerle mücadele eder. Minimum toprak işleme, organik madde eklemek, ekim rotasyonu ve örtü bitkileri gibi uygulamalar, toprak sağlığını iyileştirir, erozyonu azaltır ve suyun sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasına katkıda bulunur. Bu uygulamalar aynı zamanda toprak biyoçeşitliliğini korur, verimliliği artırır ve karbon depolama gibi iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir rol oynar.
  
  Dünya Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre sürdürülebilir bir toprak yönetimi için atılması gereken acil adımlar şu şekildedir:
  • Sürdürülebilir toprak yönetimine yönelik yatırımlar arttırılmalı ve yerel toprak dostu uygulamalar teşvik edilmelidir.
  • Toprağın kendine has yapısını göz önünde bulunduran, ekosistem temelli bütüncül bir yönetim biçimi desteklenmelidir.
  • Toprak dostu uygulamalar konusunda kapasite geliştirme çalışmaları hayata geçirilmelidir.
  • Toprak bozulumunun önüne geçilmeli, bozulmuş topraklar için rehabilitasyon çalışmaları yapılmalıdır.