Ormanları yerli halklar koruyor

• Birleşmiş Milletler’in raporu, Latin Amerika’da yerli halkların bulunduğu bölgelerdeki ormansızlaşma oranının çok daha az olduğunu ortaya koydu.

  İklim krizinin etkileriyle mücadelede Latin Amerika ormanlarını korumak kritik önem taşıyor. Yeni Birleşmiş Milletler (BM) raporuna göre; Latin Amerika’nın güç durumdaki yerli halkları, bölgelerinde başka yerlere göre yüzde 50’ye kadar daha düşük ormansızlaşma oranları ile bölge ormanlarının en iyi koruyucuları durumunda. Geniş ormanları korumak, iklim krizi ve azalan vahşi yaşam nüfusuyla mücadele için hayati önem taşırken rapor, yerli ve kabile halklarının topraklarına ilişkin haklarının tanınmasının en uygun maliyetli eylemlerden biri olduğunu ortaya koydu. Rapor aynı zamanda halklara, yönetimlerinin sağladığı çevresel faydalar için ödeme yapılmasını ve doğayla uyum içinde yaşam konusunda atalarından kalma bilgilerin yeniden canlandırılması için fon sağlanmasını talep ediyor.
  
  Milyarlarca ton karbon atmosfere salınabilir
  Sığır eti, soya, kereste, yağ ve minerallere olan talep, yerli halklara ve orman evlerine yönelik tehditlerin arttığı anlamına geliyor. Son yıllarda toprakla ilgili anlaşmazlıklar nedeniyle yüzlerce toplum lideri öldürüldü ve koronavirüs salgını orman halklarının karşılaştığı tehlikeleri artırdı. Rapor, yerli halkların haklarına yönelik taleplerinin son yıllarda giderek daha görünür olduğunu ancak bunun, artan zulüm, ırkçılık ve suikastlarla birlikte geldiğini söyledi. Amazon yağmur ormanlarından savanlara geçerek milyarlarca ton karbonun atmosfere salınması riskinin olduğu bir dönüm noktası yaklaşırken, ormanları korumak için bu insanları desteklemek şu anda özellikle çok önemli. Rapor, BM Gıda ve Tarım Örgütü ile Latin Amerika ve Karayipler Yerli Halklarının Kalkınma Fonu (Filac) tarafından 300’den fazla çalışmanın gözden geçirilmesine dayanarak hazırlandı.
  
  Mülkiyet hakları yasal olarak tanınmıyor
  Rapor, en iyi orman korumasının, topraklarında toplu yasal haklara sahip halklar tarafından sağlandığını ortaya koydu. Bolivya, Brezilya ve Kolombiya Amazonları’yla ilgili 12 yıllık bir araştırma, bu tür bölgelerdeki ormansızlaşma oranlarının benzer ormanlardakilerin yalnızca yarısı ila üçte biri oranında olduğunu ortaya koydu. Raporda, yerli bölgelerin Amazon Havzası’nın yüzde 28’ini kapsamasına rağmen, bölgenin karbon emisyonlarının yalnızca yüzde 2.6’sını ürettiği belirtildi. Yerli halklar bölgede 400 milyon hektarlık bir alanı kaplıyor ancak bu alanın üçte birinde mülkiyet hakları yasal olarak tanınmıyor. Yerli halka tanınan toprak hakları son 20 yılda artmış olsa da son yıllarda tekrar yavaşlama eğiliminde.
  
  Ekvador, Meksika ve Peru’da ormansızlaşma azaldı
  Yerli ve kabile topluluklarına kendi bölgelerinin çevresel hizmetleri için ödeme yapmak Ekvador, Meksika ve Peru gibi ülkelerde ormansızlaşmayı azalttı. Bu tür programların uluslararası kaynaklardan yılda yüz milyonlarca dolar çekebileceği belirtildi. Raporda, Brezilya’nın yerli topraklarındaki yıllık ormansızlaşma oranlarının 2017’de 10 bin hektardan 2019’da 43 bin hektara yükselmesiyle birlikte, koruma ihtiyacının acil olduğu vurgulanıyor. Ocak ayında yerli halkların liderleri, çevre politikalarını ortadan kaldırdığı ve yerli haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle uluslararası ceza mahkemesine, Brezilya Başkanı Jair Bolsonaro’yu incelemesi için baskı yapmıştı.