Rüzgârcılar Daha Çok Bekleyecek

• Rüzgâr santralı lisans başvuruları için yatırımcılar 780 milyon YTL'lik teminat mektubu için faiz ödemeye devam ediyor. Aynı yer için yapılan birden fazla başvuruları elemek amacıyla yeni kanun değişikliğine gidilecek.
      

  30.01.2008 Radikal

  ANKARA - Türkiye'de 78 bin megavatlık rüzgâr santralı kurmak amacıyla 1 Kasım 2007'de yapılan başvuruların büyük bir kısmında aylardır hiç bir işlem yapılamadı. Yatırımcılar toplam 780 milyon YTL teminat mektubu için faiz işlemeye devam ederken, aynı yere birden fazla başvuru yapan rüzgar santralı yatırımcıları arasında eleme yapmak amacıyla yasa çıkarma zorunluluğu ortaya çıktı.

  Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (EPDK) 1 Kasım 2007 tarihinde rüzgâr santralı kurmak amacıyla, toplam 78 bin megavat (MW) kurulu güçte santral için 751 başvuru yapılmıştı. Yatırımcılardan her bir MW'lık başvuru için 10 bin YTL tutarında teminat mektubu alınmıştı. Bu şekilde toplanan teminat mektubu tutarları 780 milyon YTL'yi buldu. Yatırımcılar, bankalardan kullandıkları teminat mektupları için üçer aylık dönemler halinde yaklaşık 8.5 milyon YTL tutarında faiz ödeyecek. İlk faiz ödemeleri ise bu ay sonunda gerçekleşecek.

  Başvurular bekliyor

  EPDK, rüzgar santralı başvurularıyla ilgili ön incelemelerini tamamladı. Tek başvuru yapılan Bolu, Zonguldak, Erzincan, Adıyaman, Malatya, Kilis, Niğde, Eskişehir ve Kütahya ile sadece ikişer başvuru yapılan Isparta, Uşak, Adana, Çankırı'daki santrallar için değerlendirmenin kısa bir sürede tamamlanması bekleniyor. Ancak 751 başvurunun yaklaşık 700'ünü, aynı il için 6 ve üzerindeki başvurular oluşturuyor. Örneğin İzmir'de 113, Çanakkale'de 93, Balıkesir'de 86, Hatay'da 63, İstanbul'da 47 başvuru bulunuyor. Üstelik bu kentlere yapılan başvurular, megavat olarak da yüksek miktarlı başvurulardan oluşuyor.

  Yönetmelik hazırlanacak

  Rüzgar santralı başvuruları alınmadan önce aynı bölge veya aynı trafo merkezi için yapılan birden fazla başvurular içerisinde elemenin nasıl yapılacağı hususu belirlenmediği için, EPDK bu konuda şu an hiç bir işlem yapamıyor. Santral başvurusunda bulunan yatırımcıların bankalardaki teminat mektupları için faiz işlemeye devam ederken, çoklu başvurular arasında eleme yapabilmek amacıyla bir yasal düzenlemeye gidiliyor. Ancak bunun için kanunun çıkartılması yetmeyecek. Bununla ilgili usul ve esasları belirlemek üzere de bir yönetmelik hazırlanacak.
  Enerji Bakanlığı tarafından hazırlanan, enerjide arz güvenliğine ilişkin yasa tasarısının içine konulan düzenleme ile rüzgar santralı için yapılan çoklu başvuruları elemek üzere ihale yapmak amacıyla Türkiye Elektrik İletim A.Ş.'ye (TEİAŞ) yetki veriliyor. Söz konusu tasarıya göre, aynı bölge veya aynı trafo merkezi için başvuruda bulunan tüzel kişiler arasında TEİAŞ'a en yüksek katkı payı ödemeyi taahhüt eden şirketi belirlemek üzere ihale yapılacak. TEİAŞ bu ihaleyi yaptıktan sonra sonuçları EPDK'ya gönderecek. Şirketlerin ödeyeceği katkı payları, TEİAŞ tarafından sadece iletim hattı yatırımlarında kullanılacak.

  Süreç aylar sürebilir

  Kanun ve yönetmeliğin çıkarılıp, ihale yapılması ve ardından EPDK'nın değerlendirme sürecinin ayları bulacağı bildiriliyor. Bu süre içerisinde ise yatırımcılar teminat mektupları için faiz ödemeye devam edecekler.
  Her ne kadar 78 bin MW'lık rüzgar santralı kurmak için başvuru yapıldıysa da hem başvuruların önemli bir kısmının çakışması, hem de iletim hatlarının kapasitesi nedeniyle, başvuruların hepsinin yatırıma dönüşmesi söz konusu değil.

  Payı yüzde 20 olacak

  TEİAŞ yetkilileri, rüzgar santrallarında elektrik üretimi hava koşullarına bağlı olduğu için bunların toplam elektrik üretim kapasitesindeki payının yüzde 10-20 arasında olması gerektiğini, yüzde 20'nin üzerindeki kapasitenin tolere edilemeyeceğine dikkat çektiler.

  Yetkililer, elektrikte önemli olanın tüketim talebine göre üretim tesislerinin emre amadelik durumu olduğunu, örneğin bir doğalgaz ya da kömürle çalışan termik santral tüketim talebi arttığında hemen devreye girebilirken, rüzgar santrallarının sadece rüzgar olduğu sürece elektrik üretebildiğini vurguladılar. Bu nedenle sisteme her yıl girecek rüzgar santralının bu durum dikkate alınarak belirlenmesi gerektiğini kaydeden yetkililer, Türkiye'de orta vadede 20 bin MW'lık rüzgar santralının devreye girebileceğini ifade ettiler.

  Yatırım az olacak

  EPDK tarafından daha önce yaklaşık 2 bin 500 MW'lık rüzgar santralı lisansı verildiği de dikkate alınırsa, kasımdaki başvuruların en fazla 17 bin 500 MW'lık bölümünün yatırıma dönüşmesi sözkonusu olacak.

  Rüzgar Enerjisi ve Su Santralları İşadamları Derneği (RESSİAD) Başkanı Tolga Bilgin, başvurular içerisinde objektif bir eleme kriteri olması taraftarı olduklarını ama inceleme değerlendirme süresi uzadıkça da yatırımcıların teminat mektupları için ödedikleri masrafların arttığını vurguladı.

  Eleme kriterlerinin aslında başvurular kabul edilmeden önce belirlenmesi gerektiğini kaydeden Bilgin, ancak uzun süredir rüzgar lisansı başvurusu alınmaması nedeniyle EPDK üzerinde yoğun bir baskı oluştuğu için işin aceleye geldiğini dile getirdi. Bilgin, bununla birlikte başvuruların çakışmadığı yerlerde EPDK'nın inceleme ve değerlendirmeye başlamış olmasının, işin süratle tamamlanacağı konusunda kendilerini umutlandırdığını söyledi. Öte yandan, rüzgar santralı yatırımcıları adında bir grup işadamının perşembe günü Enerji Bakanı Hilmi Güler ile görüşerek, sürecin hızlandırılmasını isteyecekleri belirtildi.

  http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=245975