AB sıfır emisyona geçişte vites yükseltiyor

• 2040'a kadar sera gazı emisyonlarını %90 azaltmayı hedefleyen AB, iklim değişikliğiyle küresel mücadelede öncü rol oynamaya kararlı.

  AB, iklim kriziyle mücadele hedefleri doğrultusunda, şehir içi toplu taşımada elektrikli ve hidrojenle çalışan otobüs filolarına geçişi hızlandırdı. Yeşil Anlaşma kapsamında 2040'a kadar sera gazı emisyonlarını 1990 seviyesine göre yüzde 90 azaltmayı hedefleyen AB, Avrupa'yı 2050'ye kadar "net sıfır sera gazı emisyonuna sahip" kıta haline getirmeyi amaçlıyor. Bu plan doğrultusunda, yenilenebilir enerjinin sektördeki payının yüzde 40'a çıkarılması hedefleniyor ve üye ülkeler yenilenebilir enerji projelerine yatırım yapmaya teşvik ediliyor.
  Toplu taşımada kullanılan benzinli veya dizel otobüsler, karbondioksit, metan ve azot oksitler gibi sera gazları salınımına neden oluyor. Bu nedenle, AB'nin 2030'a kadar ulaşımda kullanılan araçların yüzde 90'ının sıfır emisyonlu olmasını sağlama hedefi kapsamında, elektrikli ve hidrojenli otobüslerin kullanımı yaygınlaştırılıyor.
  2023'te AB içindeki şehir içi otobüs satışlarının yüzde 36'sını elektrikli otobüsler oluşturdu. Norveç, Slovenya, Danimarka, İrlanda, Finlandiya ve Hollanda, sıfır emisyonlu otobüs satışlarında öne çıkan ülkeler oldu. Elektrikli otobüs filolarının 2027'ye kadar tüm Avrupa şehirlerinde kullanılmaya başlanmasıyla "sıfır emisyonlu toplu taşıma" hedefleniyor.
  
  AB’den net hedefler
  AB, 2023'te kamyon ve otobüs gibi ağır taşıtların yol açtığı karbon emisyonlarını azaltmak için 2030, 2035 ve 2040 yılları için hedefler belirledi. Bu hedefler, sera gazı emisyonlarının 2030'a kadar 1990 seviyelerine kıyasla en az yüzde 55 azaltılmasını içeriyor. Avrupa Parlamentosu'nun onayladığı karara göre, 2030'a kadar satılacak yeni otobüslerin yüzde 90'ının sıfır emisyonlu olması zorunlu hale getirildi.
  2023'te elektrikli şehir içi otobüs kayıtları yüzde 54 artarak, 2030 hedefine ulaşmak için gereken yıllık yüzde 18'lik büyüme oranının iki katından fazla arttı. Bu hızla devam edilirse, 2031'e kadar şehir içi otobüs filosunun tamamının sıfır emisyonlu olması bekleniyor. Elektrikli otobüs filolarının satışlarını artıran ülkeler arasında Portekiz, Letonya, Yunanistan ve Romanya da yer alıyor.
  
  Zorluklar çıkabilir
  Kovid-19 salgını ve Ukrayna'daki savaşın ekonomik etkileri, şehir yönetimlerinin toplu taşıma yatırımlarını etkilemeye devam ediyor. Eurocities'in anketine göre, enflasyon nedeniyle toplu taşıma yatırımları azaltılabilir veya ertelenebilir. AB'nin teşvik ve yardımları yeterli görülmemekle birlikte, uzmanlar şarj merkezleri için mali destek ve bazı doğal gazlı otobüslere izin verilmesini öneriyor.
  
  Hidrojen hedefleri tartışılıyor
  Avrupa Sayıştayı'nın raporuna göre, AB'nin yenilenebilir hidrojen politikaları ve hedefleri "gerçekçi değil". AB Komisyonu'nun girişimlerine rağmen hidrojen değer zincirinde sorunlar yaşanıyor ve 2030 hedeflerine ulaşmak mümkün görünmüyor. Hedeflerin sağlam bir analize dayanmadığı ve siyasi irade tarafından yönlendirildiği eleştiriliyor. AB hidrojen endüstrisinin kurulması için büyük miktarda kamu ve özel sektör yatırımı gerektiği vurgulanıyor.