Küresel ısınma hayvanları göçe zorluyor

• Bilim insanlarının yaptığı yeni bir çalışma, küresel ısınma nedeniyle binlerce canlı türünün kutuplara doğru göç etmeye başladığını ortaya çıkardı.

  Bilim insanları, küresel ısınma sebebiyle canlıların habitatlarında yaşanan değişimleri inceleyen kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi. 258 çalışmanın bir araya getirilmesiyle yaratılan BioShifts ismindeki veri tabanı; canlıların habitatlarındaki değişimi gösteren ilk kapsamlı analizin ortaya çıkarılmasını sağladı. BioShift kullanılarak yapılan analizde, 12 binden fazla bakteri, mantar, bitki ve hayvan türünün 30 binden fazla habitat kayması yaşadığı görüldü.
  
  Türlerin hareketi farklılık gösteriyor
  
  Yapılan analiz, deniz türlerinin karada yaşayanlara göre küresel termal değişimlerden daha çok etkilendiğini de ortaya çıkardı. Yapılan çalışmada, amfibilerin yılda 12 metreden fazla, sürüngenlerin ise 6.5 metreden fazla kutuplara doğru hareket ettiği tespit edildi. Araştırmacılar, böceklerin de kutuplara doğru yılda 18.5 kilometre hareket ettiğini ortaya koydu. Deniz ve kara türlerinin toplu bir biçimde kutuplara doğru hareketini de inceleyen bilim insanları, deniz türlerinin kutuplara doğru yılda 6 kilometre ilerlediğini belirledi. Kara türlerinin kutuplara doğru hareketi ise yılda yaklaşık 1.8 metre olarak tespit edildi. Araştırmacılar, kara türlerinin kutuplara doğru hareketinin tahmin edilene göre daha hızlı olduğunu fakat deniz türleriyle kıyaslandığında bu türlerin çok daha yavaş hareket ettiklerini söyledi. Deniz ve kara türleri arasındaki hız farkı çalışmada kendine özel bir yer buldu.
  
  Sıcaklık duyarlılıkları farklı
  
  Bilim insanları, kara ve deniz türleri arasındaki bir uyumsuz hareketin birkaç sebepten kaynaklanabileceğini düşünüyor. Aradaki farkı ortaya çıkaran ilk neden, kara ve deniz canlılarının sıcaklık duyarlılık farkı olabilir. Su, ısıyı havaya göre 25 kat daha etkili bir biçimde iletebiliyor. Bu sebeple birçok kara canlısı vücut ısısını kolayca düzenleyebiliyor. Fakat deniz canlıları vücut ısılarını bu kadar kolay biçimde düzenleyemiyor. Küresel ısınmanın ortaya çıkardığı bu vaziyet, karada yaşayan soğukkanlı canlıların da dünyanın değişen sıcaklıklarından fazlasıyla etkileneceğini ortaya koyuyor.
  
  Deniz canlıları göçte daha hızlı
  
  Denizde yaşayan canlılar, ihtiyaç duyulması halinde karadaki hayvanlara göre çok daha kolay bir biçimde göç edebiliyor. Fakat insan faaliyetleri, karadaki canlıların göç hareketlerini önlüyor yahut bir şekilde daha yavaş bir biçimde yaşanmasına neden oluyor. Çalışmaya katılan bilim insanları, karadaki habitat kaybı ve arazi kullanımındaki değişikliklere bağlı parçalanmaların, kara türlerinin sıcaklık değişim bölgelerini izleme kabiliyetini engelleyebileceğini söylüyor. Araştırmacılar, biyolojik çeşitliliğin tekrardan dağılması senaryolarını ve gelecekteki iklim değişikliğinin insan refahı üstündeki neticelerini iyileştirmek için, bu karmaşık etkileşimlerin dikkate alınması ve incelenmesi gerektiğini belirtiyor.
  
  Deniz türleri büyük tehlike altında
  
  Küresel ısınma, deniz türlerinin büyük bir felaketle karşılaşmasına neden olabilir. Deniz türlerinin sıcaklık değişimlerinden daha çok etkileniyor olması, iklim değişikliği sebebiyle deniz türlerinin korkunç ve geniş kapsamlı bir felaketle karşılaşmasına neden olabilir. Dünyadaki canlı hayatın tarihinde çok daha büyük felaketlerin olduğu düşünüldüğünde bu, çok da enteresan bir senaryo olmayabilir. Günümüzden ortalama 250 milyon yıl önce yaşanan Permiyen-Triyas Yokoluşu’nda büyük bir felaket tablosu ortaya çıkmıştı. Bu kitlesel felaket esnasında bütün deniz türlerinin yüzde 96’sı, karadaki omurgalıların ise yüzde 70’i yok oldu. Bilim insanları, oksijen seviyelerinin çok düştüğü bu felaket esnasında, deniz türlerinin yalnızca çok küçük bir kısmının aynı yerlerde kaldığını söylüyor. Bugüne baktığımızda ise sıcaklık arttıkça kutuplara doğru hareket eden deniz türlerinin, gelecekte yaşayabileceği soğuk suyun tükenme riskinin olduğu görülüyor.
  
  Veriler bütünün sadece yüzde 0.6’sı
  
  Araştırmacılar, yüksek bölgelerde yaşayan kara türlerinin küresel ısınmadan daha çok etkilendiğini söylüyor. BioShifts, etkileyici bir veritabanı olmakla birlikte sınırlı perspektife sahip. Bilim insanları, yarattıkları veritabanının etkileyici olduğu kadar ciddi sınırları olduğunu ifade ediyor. BioShift’i yaratmak için kullanılan meta-analiz, dünya üstündeki bilinen hayatın yalnızca yüzde 0.6’sını kapsıyor. Bilim insanları, araştırılan hayvanların büyük bir kısmının kuzey yarımkürede yaşayanlar olduğunu da söylüyor. Çalışmayı düzenleyen bilim insanları, veritabanının sınırları olduğunu söylemekle birlikte büyüyen iklim krizi sebebiyle hayvanların yeni hayat alanları bulmakta zorlandığını iyi bir biçimde gösterdiğini de belirtiyorlar.