Akbabalara Özel Lokanta

• 19.10.2009 NTVMSNBC

  Iğdır Yeşil Kuşak Kent Ormanı'nda Türkiye'nin ilk "Akbaba Lokantası" açıldı.

  Bırakılan leşlerle beslenen akbabalar Iğdır’da doğa turizmini arttıracak.

  Çevre ve Orman Bakanlığı, Iğdır Çevre ve Orman İl Müdürlüğü ve KuzeyDoğa Derneği işbirliği ile Iğdır Yeşil Kuşak Kent Ormanı içinnde Türkiye'nin ilk Akbaba Lokantası açıldı.

  Yerleşim yerlerine uzak, akbabaların üredikleri Aras ve Arpaçay kanyonlarına yakın ve bakanlığın koruması altındaki uygun bir alana bırakılan kasap atıkları ve hayvan leşleri, hem nesilleri tehlikede olan akbabalar için doğal besin olacak, hem de akbabaları görmeye gelen doğa turistlerini bölgeye çekecek.

  Arpacay ve Aras kanyonlarında üreyen ve soyu dünya çapında tehlikede olan küçük akbabalar (Neophron percnopterus) ve bırakılan leşlerle beslenen iki Bozkır Kartalı (Aquila nipalensis) kuş gözlemcilerini heyecanlanıyor.

  KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Stanford Üniversitesi Biyoloji bölümü öğretim üyesi Dr. Çağan Şekercioğlu şunları söyledi: "Türkiye'nin 4 akbaba türünün de (küçük, sakallı, kızıl ve kara) Aras ve Arpaçay vadilerinde yüksek sayılarda yaşadığı bu bölge, Güney Afrika'dan Meksika’ya birçok ülkede yıllardır faaliyette olan akbaba lokantalarını ilk kez Türkiye'de kurmak için en iyi noktadır. Gelen turistlerin oturup resim çekeceği gizli bir gömü (hide) kurulacak, bırakılan leşler akbabaları ve diğer yırtıcı kuşları çekecek ve doğa turistleri de gelen akbabaları gözleyip fotoğraflayacaktır. Afrika belgesellerindeki görüntülerin benzerlerini Iğdır’da da görüyoruz. Türkiye’den, Bulgaristan akbaba lokantasına doğa turları düzenlenmektedir ve oraya döviz gitmektedir. Halbuki Doğu Anadolu’da daha çok akbaba vardır ve doğa turizmi Doğu Anadolu için önemli bir gelir kaynağı olabilir. Yaptığımız gözlemlerde, Türkiye'nin dört akbaba türünü de bu bölgede sürekli olarak kaydetmekteyiz. Iğdır’da bir Akbaba Lokantası kurulması, yollarda çarpılan ya da kendi kendine ölen hayvanların (at, eşek, köpek, yaban domuzu vb.) toplanıp bu alana bırakılması, yerli ve yabancı yaban hayatı fotoğrafçılarına bu alanın tanıtılması gerekmektedir. Burası aynı zamanda dünyanın Ağrı Dağı manzaralı ilk akbaba lokantasıdır.

  KuzeyDoğa Derneği, önceki yıllarda bu konuda pilot çalışmalar gerçekleştirmiştir. Aras Nehri kıyısı, Tekealtı Dağı ve Tuzluca çöplüğüne bıraktığımız leşlere her türden düzinelerce akbabanın geldiğini belgeledik. Iğdır, Türkiye'nin ilk Akbaba Lokantası için çok ideal bir noktadır. Böyle bir ilk, bu ilimizi önemli bir doğa turizmi merkezi yapacak, gündeme taşıyacak, ekonomiye fayda sağlayacak ve soyları tükenen akbabaları besleyen Türkiye'nin doğa koruma konusundaki hassasiyetini tüm dünyaya gösterecektir. Iğdır'da Yeşil Kuşak içerinde Iğdır Çevre ve Orman İl Müdürü Taner Tazegün ile belirlediğimiz alan akbabalar için çok uygundur. Akbabaların kısa sürede buraya alışacaklarını ümit ediyoruz. Daha sonra Yeşil Kuşak Kent Ormanında yapılacak bir kuş gözlem kulübesi ile başta Iğdır halkı olmak üzere tüm doğaseverler akbabaları bu bölgede yakından izleyebilecektir."

  Akbabalar neden önemli?

  Akbabalar kuşların ekolojik işlevlerinin son halkasını oluştururlar. Doğada ölmüş ve çürümeye başlamış canlıları tüketerek, çürükçül bakterilerin ve mikropların ortama yayılmasını önlerler. Akbabalar leş bulmak için günde 400-500 km yol kat edebilirler ve bunu yaparken çoğu zaman enerji harcamadan sıcak hava akıntılarını kullanarak süzülürler. Akbabaların bu kadar fazla yol almalarındaki diğer bir sebep ise 3 metreye yaklaşan kanat açıklıklarıdır. Eğer akbabalar olmasa ne olurdu sorusunun en güzel örneği, Hindistan’da görülmektedir. Hindistan'da ineklerde kullanılan ağrı kesici ilaç diclofenac, inekler öldükten sonra leşlerini yiyen akbabaların böbreklerinin çökmesine neden olarak en yaygın akbaba türlerinin %95 ila %99 oranında azalmasına sebep olmuştur. Akbabaların sayılarının azalmasıyla ölen hayvan leşleri ortada çürümeye başlamış ve bunlarla beslenen sokak köpekleri bazı bölgelerde 20 misli artmıştır. Dünyada kuduz ölümlerinin çoğu  Hindistan’da görülmektedir. Akbabaların yokoluşunun, sadece 2006 yılına kadar Hindistan’da fazladan 50,000 kuduz ölümüne yol açtığı hesaplanmıştır. Ayrıca akbabalarin yok olmasi olulerini akbabalara birakan Zerdust mezhebi Parsiler icin de ruhani bir krize yol acmistir. Şimdi Hindistan’da da akbabaları beslemek için Akbaba Lokantaları kurulmuştur. Bu şekilde akbabaların tekrar sayılarının artması hedeflenmektedir.

  Akbaba lokantalarının en önemli amacı akbabaların neslini devam ettirmek olsa da, bu lokantalarda gelen kuş gözlemciler, doğa fotoğrafçıları  ve doğaseverler, doğa turizmi yoluyla bölgeye ekonomik olarak katkı da sağlarlar. Öyle ki Bulgaristan, Meksika, Güney Afrika, Nepal ve İspanya gibi ülkeler bu tür aktivitelerden kazanç sağlayarak, bunu bir sektör haline getirmiştir.

  Haberin sayfasına ulaşmak için tıklayın