İç Anadolu’da Obruklar Yaşamı Tehdit Ediyor

• Ortak Basın Açıklaması

  Türkiye Çevre Koruma ve Yeşillendirme Kurumu (TÜRÇEK), Türk Coğrafya Kurumu (TCK) ve İç Anadolu Doğa Koruma Federasyonu (İÇDOĞA) uyarıyor: Son yıllarda İç Anadolu Bölgesi’nde meydana gelen çökmeler canlı hayatını tehdit eder boyuta geldi. Acil önlem alınmalı!

  "İklim değişikliği, kuraklık, sel, deprem derken doğanın yeni bir çığlığı insanoğlunu uyarıyor. İç Anadolu Bölgemizin güneyinde son yıllarda peşpeşe meydana gelen obruk oluşumları ve tavan çökmeleri bölgede yaşamı tehdit ediyor.

  Doğal coğrafi bir oluşum olan obruk; karstik platolarda yer altında bulunan kalkerin eriyerek yeraltı galerilerinin tavan kısımlarının çökmesi neticesinde çeşitli derinlik ve çaplarda oluşan çukurlara verilen genel bir ad. Ancak bugün obruklar Tuz Gölü’nün güneyindeki yaklaşık 4000 km2lik bir alan için risk oluşturuyor. Genellikle doğal süreçler içinde meydana gelen bu coğrafi oluşumlar bugün yeraltı suyunun aşırı kullanımı ve çekilmesi sonucunda da meydana geliyorlar. Son yıllarda, özellikle bu bölgede sulak alanların kurutulmasının ardından sulamada yeraltı suyunun kullanılması için açılan kuyular ve dolayısıyla aşırı yeraltı suyu kullanımı nedeniyle oluşan boşluklar çökerek insanın neden olduğu doğal bir afete dönüşüyor.

  Az yağış alan İç Anadolu Bölgesi’nde sulu tarıma geçilmesi sonucunda birçoğu kaçak olmak üzere, bugüne kadar inanılmaz sayıda sulama amaçlı kuyu açılmış ve açılmasına devam ediliyor. Bugün sadece, son obruk oluşumunun gerçekleştiği Karapınar’ı da içine alan Ereğli – Ayrancı Alt Havzası’nda tespit edilebilen 5500 adet kuyunun sadece 935 tanesinin ruhsatlı olduğu biliniyor. Ancak  ruhsatlı kuyularda da kontrol olmadığı maalesef bilinen bir gerçek.

  Doğal bir oluşum yine insan eliyle felaket haline geliyor. Bugün, yağış noksanlığı ve sulak alanların kurutulması nedeniyle tarım faaliyetlerinin ağırlıklı olarak yer altı suları ile gerçekleştiği İç Anadolu Bölgesi’nde yeni obruk oluşumlarının meydana gelmesi an meselesidir. Nitekim Niğde, Sazlıca mevkiinde küçük çaplı çökmeler halen devam ediyor. Bu sessiz felaketin farkına varılması ve gerekli önlemlerin alınması için insanlarımızın da canına mal olan daha büyük felaketlerin yaşanmasını beklememek gerekir. Halen devam eden obruk oluşumları ve tavan çökmeleri nedeniyle özellikle yerleşim birimleri ve çevrelerinde meydana gelebilecek yüzey çatlaklarını ve yeraltından gelecek sesleri dikkatle takip etmek gereklidir. Bunun için gerektiğinde yerleşim yerlerinin tahliyesi de düşünülmelidir.

  Son yıllarda ortaya çıkan koşullar çerçevesinde İç Anadolu Kapalı Havzası’nın yeraltı suyu drenaj haritasının bir an önce çıkarılması aciliyet kazandı. Gerekli önlemler alınmadığı taktirde, bir zamanlar İç Anadolu Bölgemizin kurak-yarı kurak koşullarına hayat veren yeraltı sularının yanlış ve aşırı kullanımı, hızla insan yaşamı ve yerleşmeleri tehdit eden bir tehlikeye dönüşüyor."