06.10.2008 Radikal
NEWTOK - İki bin yıldan fazla zamandır Güneybatı Alaska’nın buzullarla örtülü topraklarında yaşayan Yupik Eskimoları, küresel ısınmanın erittiği köylerini boşaltıyor. Küresel ısınmanın yerinden ettiği ilk ‘yurtsuzlar’, ABD’nin başkanlık yarışındaki Cumhuriyetçi aday John McCain’in yardımcısı Sarah Pallin’in hemşehrileri Yupikler olacak.
Palin’den destek görmediklerini söyleyen köylüler, buzulların üçte bir oranında eridiği bölgede deniz seviyesi, evlerin bulunduğu bölgelere ulaşıp, yaşamı olanaksız hale getirince kendilerine prefabrik evler yapmaya başlamış. 72 yaşındaki Peter John, “Büyükbabam ve büyükannemle mutlu günler geçirdiğim bu köyde torunlarım ve onların çocuklarıyla mutlu zamanlar geçireceğimi hayal ediyordum. Büyüklerin ‘Birgün göç etmek zorunda kalacağız’ dediklerini hatırlıyorum. Isınma, bildiğimiz hayat tarzının bitmesi demek, çocuklarımıza bırakacak kültürümüzün yok olması demek” diyor.
Yupikler, köylerini terk edip Anchorage’a göç etmek zorunda. Yupik, ‘gerçek’ anlamına geliyor. Halk, buzdan evlerde yaşamıyor, evleri ahşaptan yapılmış. Balıkla besleniyor, geçimlerini balıkçılıktan sağlıyorlar. En yakın yerleşim birimiyle aralarında 200 kilometre var. Hayatları, havaların ısınması nedeniyle sekteye uğramış, 60 haneli köyde eskiden çatılara kadar yükselen kar tepeciklerinin yerini çamur birikintileri almış. Yupikler’in köylerini terk etmelerinin esas nedeni ‘dev dalgalar’. Köyü yutacak büyüklükte dalgalarla baş etmek mümkün olmadığı için yurtlarını terk etmek ve Nelson Island’daki mülteci kampına sığınmak zorundalar.
Valileri Palin’e kırgınlar
Yupik Eskimoları’nın tahliye maliyeti 130 milyon doları bulmuş. Eyalet bütçesinden küresel ısınmayla mücadeleye ayrılan miktar üç milyar dolar olduğu için şimdilik rahatlar. Valileri Sarah Palin’in başkan yardımcılığı yarışına girdiğinden beri kendileriyle yeterince ilgilenmediğinden yakınan köylüler, Palin’in gaf niteliğindeki “Küresel ısınmanın insan eliyle yapılmış bir şey olmadığını düşünüyorum” sözü karşısında üzülmüş.
NASA’nın verilerine göre, Alaska bölgesinde son 50 yılın en yüksek sıcaklıkları yaşanıyor ve sıcaklıkların düşmesi de imkânsız gibi görünüyor. Eyalette 213 köy ve kasabanın 184’ü küresel ısınmadan ciddi şekilde etkilendi. En büyük darbeyi alan yerleşim yeriyse Newtok. NASA’dan, köyü iyi tanıyan bir gözlemciye göre köy, küresel ısınmanın ‘sıfır noktası’. (The Guardian)
http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=901914&Date=06.10.2008&CategoryID=96
COP28’de 60'tan fazla ülke, soğutma sektörünün iklim etkisini azaltmaya yönelik taahhütün altına...
COP28, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 28. Taraflar Konferansı’nın ilk...
Dünya, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir adım olması beklenen COP28 İklim Konferansı'na bu...
Konya'da 2.5 milyon yıl öncesine ait 'sirk buzulu' bulundu
Avrupalı çiftçilerin geniş çaplı protestolarına ve bu eylemlerin altında yatan nedenlere kısa bir...
Okyanus ısısı, deniz seviyesi ve buzul kaybı: WMO raporu, 2023'ün iklim rekorlarını nasıl kırdığını...
NASA'nın PACE görevi, mikroskobik bitki yaşamını ve partikülleri uzaydan izleyerek, Dünya'nın iklim...
Atlantik Körfezi Akıntısı, dünya iklim sisteminde ısıyı dağıtan önemli bir akıntı ve şu anda 1600...
Türkiye'de bir ilk olan "İklim Değişikliği Raporlaması Genel Görünüm...
TSKB, 2021’de İklimle Bağlantılı Finansal Beyan Görev Gücü (TCFD) ilk...
Çevre için 5 basit öneri
Çevreci yaklaşımlar sayesinde dünyanın daha iyi bir yer halini alması mümkün.
Daha iyi bir dünya için yapay zekâ
Çocuklarımıza daha güzel bir dünya bırakabilmek için teknolojiden nasıl yararlanırız?
Enerji Verimliliği
Enerji verimliliği projelerini destekleyerek dünyanın geleceğine yatırım yapıyoruz.
Kutup ayılarının nesli tükeniyor mu?
Kuzey Kutbu'nda deniz buzlarının hızla erimesi, kutup ayılarının neslinin 80 yıl içinde tükenmesine yol açabilir.
"cevreciyiz.com Türkiye’nin sürdürülebilir bankası TSKB tarafından desteklenmektedir. "
Copyright © 2013