Caretta carettalar Bizi Terk Ediyor

• 14.07.2008 Radikal

  Muğla’nın Fethiye ilçesi sahilinde inceleme yapan uzmanlar, yumurtlamaya gelen caretta caretta sayısında düşüş olduğunu bildirdiler.

  Tarımsal Kalkınma Vakfı bilimsel danışmanları Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çetin Ilgaz, Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç Dr. Adem Özdemir ve Viyana Üniversitesinden Christine Fellhofer ile Türkiye’den 10, Viyana Üniversitesinden 21 öğrenci, caretta carettaların yuva yaptığı Fethiye’nin Yanıklar, Akgöl ve Çalış sahillerinde inceleme yaptı.

  Doç. Dr. Çetin Ilgaz, gazetecilere yaptığı açıklamada, Fethiye sahiline yumurtlayan caretta caretta sayısında her geçen yıl düşüş olduğunu belirtti.

  Ortalama 120-130 caretta carettanın Fethiye sahilinde yuva yaptığını kaydeden Ilgaz, "1993’ten beri caretta carettalar üzerinde inceleme yapıyoruz. Sahile yumurta bırakan kaplumbağa sayısında her geçen yıl düşüş var. Verilere göre, 2015 yılında nesli türenmekte olan ve uluslararası sözleşmelerle korunan caretta carettaların Fethiye sahillerindeki yuva sayısı 50’ye düşebilir" dedi.

  Üreme alanları daralıyor

  Fethiye’de bu yıl yuva sayısının 75-80 olabileceğini söyleyen Ilgaz, şöyle konuştu:

  "Caretta carettaların yumurtladıkları kumsalların yapısının balıkçılık ve turizmden kaynaklı değişmesine bağlı değişmesi yumurtlamaya gelen kaplumbağa sayısının düşmesine neden oluyor. Sahilden kum alma gibi negatif faktörler sahilde yumurtlamaya gelen caretta caretta sayısının azalmasına neden oluyor. Çalış kumsalında turizmin büyük etkisi söz konusu. Güneşlenmek için şemsiyeler dikilmesi, yapılaşmaya gidilmesi, caretta carettaların üreme alanlarının daralmasına sebep oluyor. Yanıklar sahilinde ise denizin kıyıyı aşındırması dişilerin sahile çıkıp yuva yapmalarına engel oluyor."

  Yrd. Doç. Dr. Adem Özdemir ise yıllardır Fethiye sahilinde caretta caretta popülasyonunu takip ettiklerini kaydetti.

  Eski ve yeni veriler karşılaştırıldığında caretta caretta popülasyonunda yarı yarıya azalma olduğunun görüldüğünü belirten Özdemir, şunları kaydetti:

  Azalma dalgalanarak devam ediyor

  "Bu azalmanın birçok sebebi var. Bir anda olmuş bir şey değil. Azalma dalgalanarak devam ediyor. Bu canlıların cinsiyeti sıcaklığa bağlı olarak belirlendiği için küresel ısınma dişi oranının artmasına neden oluyor. Bunun yanında anaç kaplumbağaların sezon içerisinde daha erken yumurtlama dönemine girmesine sebep olmakta. Bu durumda yavruların ilk çıkış tarihi de en az iki hafta daha erkene alınmıştır."

  Sahilden kum alınması nedeniyle yuvadaki yumurtaların zarar gördüğünü belirten Özdemir, şöyle konuştu:

  "Yavrular belirli nem ve sıcaklıkta gelişiyor. Üzerindeki kuru kum oranını azalttıkça zaten taşlık bir yapıya sahip olan arazide alttaki nemli yere yakın yuva yapmak zorunda kalıyor. Nemli ve kuru kum oranının belli bir seviyede olması gerekiyor. Bu oran bozulduğu için kaplumbağalar kuru kuma yumurtalarını bırakmak zorunda kalıyor. Bu da embriyo ölümlerini artırıyor. Bu nedenle, denize ulaşabilecek yavru sayısı da azalıyor."

  Viyana Üniversitesinden Christine Fellhofer ise sezon boyunca dönem dönem 21 kişilik ekiple Fethiye sahilinde çalıştıklarını belirterek, "Sahile şemsiye dikilmesi ve yapılaşmalar yuva sayısının her geçen yıl azalmasına neden olmaktadır" dedi. (aa)

  http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&ArticleID=888433&Date=15.07.2008&CategoryID=85