Yusufeli Ormanı

• Yurdumuzun kuzey doğu köşesinde yer alan Yusufeli, Artvin’in Erzurum’a komşu bir ilçesidir. Aslında bu komşuluk Yusufeli’nin hem doğasına hem de kültürüne yansımış. Aynı zamanda Kaçkar Dağları’nın güneybatı bölümünde bulunur.

  Yazı ve fotoğraflar: Uğur Zeydanlı - Doğa Koruma Merkezi
  
  Bu yazı “Yusufeli Havzası ve Altıparmak Dağları Aşağı Kafkaslar Boşluk Analizi” çalışması kapsamında yapılan analizlerde elde edilen bilgilerden yararlanılarak hazırlanmıştır.
  
  Daha küresel bir ölçekten bakacak olursak da Küçük Kafkaslar denen dağ silsilesinin batı ucunda yer alır. Kafkas Dağları biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en önemli 25 yerinden biri. Düşünebiliyor musunuz, Amazonlar, Filipinler, Madagaskar, Güneybatı Çin, Hindistan-Burma, Karayipler gibi tropik yerler ve Kafkas Dağları. Kafkas Dağları hepsinden çok farklı duruyor ama yine de biyolojik çeşitlilik açısından önem taşıyan bu az sayıdaki merkezin arasında.
  
  Dünyanın 25 önemli sıcak noktasından biri olan Kafkasya Dağları’nın Türkiye’deki uzantısı olan Kaçkar Dağları’nın, güneybatı kısmında yer alan Yusufeli de doğal olarak dünyanın önemli biyolojik çeşitlilik merkezlerinden biri olarak kabul edilmelidir. Yusufeli’nin biyolojik çeşitlilik ve doğa koruma açısından ön plana çıkartan temel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
  
  1. Akdeniz bitki örtüsü,
  2. Korunmuş orman örtüsü,
  3. Doğal yaşlı ormanları,
  4. Yaban hayatı (boz ayı, çengel boynuzlu dağ keçisi,
  5. Endemik bitkileri,
  6. Kelebek zenginliği
  
• 
  Ama Yusufeli’nin en önemli özelliği az da olsa Akdenizli olmasıdır. Akdeniz’in bittiği yerdedir. Ya da nerede durduğunuza göre tam tersini de söyleyebilirsiniz; Akdeniz’in başladığı veya Karadeniz’in bittiği yer. Ama galiba en doğrusu Akdeniz ve Karadeniz’in buluştuğu yer demek olacak. Diyeceksiniz ki nereden çıktı bu Karadeniz, Akdeniz hikayeleri. Biri nerede, öteki nerde, nasıl başlıyor, nasıl bitiyorlar? Arada o kadar mesafe varken nerede buluşuyorlar?
  
  Aslında Yusufeli ülkemizdeki iki önemli enklavdan biri. Jeolojik çağlar boyunca sıcak dönemlerde Akdeniz bitki örtüsü, kuzeye doğru yayılması ve daha sonra da buzul çağı geldiğinde buradan çekilmesi sonrasında, bazı vadilerdeki sıcak mikro-klima sayesinde o bölgelerde hayatına devam edebilmiştir. İşte bu tip bitki örtüsüne enklav denir. Yusufeli Karadeniz bölgesindeki Akdeniz enklavıyken, Amanos Dağları’da Akdeniz Bölgesi’ndeki Karadeniz enklavıdır. Bu tip şeyler okurken insana çok garip gelmiyor ama, Artvin’e gidip de Çoruh Vadisi’nde, en çok da Yusufeli civarında dolaşırken karşınıza çıkan zeytinlikler, sandal makisi, Halep çamları, nar ağaçları ister istemez sizi şaşırtıyor. Bu Akdeniz bitki örtüsü bölgenin en önemli biyolojik zenginliklerinden biri olup binlerce yıllık bir öykünün kanıtıdır. Ancak Çoruh üzerine yapılan barajlar yüzünden bu bitki örtüsünün geleceği bir belirsizlik taşımaktadır. Tamamen ortadan kaybolmasa bile en azından baraj yapılırken vadi boyunca büyük oranda tahrip olmuştur. Bunun yanı sıra baraj gölleri yüzünden iklim daha nemli bir hal alacaktır ki bu da bitki örtüsü üzerindeki diğer bir baskıyı oluşturacaktır.
  
  Yazının tamamı için lütfen tıklayınız.