Dünya Günü kutlu olsun!

• Dünya 4,5 milyar, Dünya Günü 45 yaşında!

  İnsanoğlunun bilinmeyeni keşfetme isteği tükenmiyor. Eski çağlarda denizle çizilen sınırları aşmanın yolu gemiler hatta basit sallarla engin denizlere açılmaktı. Devir değişti, teknoloji gelişti, mavi denizlerin yerini mavi gökyüzü aldı. Uzayda ilk insan, Ay’da ilk insan, Mars’ta ilk robot kaşif derken pek çok yeni sınır aşıldı. O kadar ki, komşumuz Mars’ta kurulacak ilk kolonide yer almak isteyenler için çekiliş bile yapıldı. Evet, belki uzayda insanların yaşaması bir gün mümkün hale gelecek, Bradbury’nin Mars Yıllıkları bilimkurgu olmaktan çıkıp gerçek halini alacak fakat mevcut durumda yaşayabilmek için elimizde tek gezegen var: Sevgili mavi Dünya’mız. 
  
  
  
  Bilimsel araştırmalara göre, mavi gezegenimiz tam 4,5 milyar yaşında. Bu sürenin özellikle son birkaç yüzyılında sanayileşme, aşırı tüketim gibi sebeplerden dolayı dünyanın başına açtığımız dertler ortada. Hem bu sorunlara dikkat çekmek hem de bilge gezegenimizi takdir etmek için son 45 yıldır 22 Nisan tarihinde Dünya Günü kutlanıyor. Bu özel günde iklim değişikliği, çevre kirliliği gibi sorunlara dikkat çekilirken daha iyi bir gelecek için cesaret verici öneriler paylaşılıyor.
  
  
  Dünya Günü ilk kez 22 Nisan 1970’te kutlandı. 20 milyon Amerikalının katıldığı ilk yürüyüş, ekolojik hareket için önemli bir kilometre taşı olarak kabul ediliyor. Temiz Hava, Temiz Su, Tehlike Altındaki Türler gibi çevreyle ilgili pek çok yasa bu tarihten sonra gündeme alınıyor. 
  
  
  Şu anda Dünya Günü ağında 192 ülke ve 22.000 paydaş var ve her yıl 1 milyardan fazla insan Dünya Günü aktivitelerine katılıyor. Tıpkı geçtiğimiz ay kutladığımız Dünya Saati gibi, Dünya Günü de iklim değişikliği, çevre kirliliği, su kıtlığı, ormansızlaşma gibi konulara dikkat çekerken, sürdürülebilirlik, yenilenebilir enerji gibi konularda devletlerin daha cesur adımlar atması için gündem yaratıyor.
  
  
  Daha önce Yeşil Şehirler, İklim Değişikliği, Temiz Hava gibi pek çok farklı temayla kutlanan Dünya Günü’nün 2015 teması “Sular Harikası Dünya” olarak seçildi. Bu nedenle biz de güzel gezegenimizdeki su durumuna biraz göz atmaya karar verdik.
  
  
  - Dünya, %71’i suyla kaplı, masmavi bir gezegen. Bununla beraber, maviliğin %97’si tuzlu deniz ve okyanus sularından oluşuyor.
  - Bu durumda, dünya üzerindeki suların sadece %3’ünün tatlı su olduğunu görüyoruz fakat bunun neredeyse üçte ikisi dağ buzulları ve kutup buzu biçiminde olduğu için yeryüzündeki sudan bizim payımıza sadece %1’lik bir kısım düşüyor. 
  - Suyun miktarı bı kadar azken, son 50 yılda 3 kat artan küresel su tüketiminin önümüzdeki 10 yılda gelişmekte olan ekonomilerde %50, gelişmiş ekonomilerdeyse %18 oranında artacağı tahmin ediliyor.
  - Su tüketimi denince sadece evleri değil, tarım ve sanayiyi de düşünmek gerekiyor. 2000-2050 yılları arasında üretimde kullanılan suya olan talebin yaklaşık %400 artması bekleniyor.
  - İşin bir de hayati boyutu var: Dünya genelinde yaklaşık 750 milyon insan temiz su kaynaklarından mahrum halde yaşıyor ve kuraklık 110 ülkede yaşayan 1,4 milyar insanın hayatını tehdit ediyor.
  - Sürekli dünyadan bahsettiğimiz için tehlike çok uzaktaymış gibi düşünmeyelim. Çünkü Türkiye su zengini bir ülke olarak kabul edilmiyor. Artan nüfus, hızlı kentleşme ve büyüyen sanayi nedeniyle ülkemizin su tüketim ihtiyacının önümüzdeki 25 yılda 3 kat artması bekleniyor.  
  - Türkiye’de suyun yüzde 11’i sanayide, yüzde 15’i evlerde ve yüzde 74’ü tarımda kullanılıyor. Bu nedenle tarım ve üretimdeki verimlilik projelerine özel önem vermek gerekiyor. 
  - Tarımda bu kadar çok su tüketilmesinin nedeni olarak vahşi sulama yöntemleri gösteriliyor. Tarımda kullanılan suyun yüzde 75’i salma sulama yöntemiyle harcanıyor. Damla sulama gibi akıllı sulama yöntemlerine geçilmesi, önemli oranda su tasarrufu vaat ediyor.
  - Bir sayfa kağıt üretmek için 10 litre, 500 gram plastik içinse 91 litre su tüketiliyor. Üretimde önemli bir girdi olan suyun dikkatli kullanılması, sanayide verimi artırırken maliyetleri düşürüyor. 
  - Kullandığımız neredeyse her üründe su olduğu için, su tasarrufu denince akla gelen tasarruflu armatür kullanma gibi yöntemlere ek olarak, büyük resme de odaklanmak gerekiyor. Doğru tercihler yaparak, sadece ev ve ofislerde tüketilen sudan değil, kullanılan ürünlerdeki sudan da tasarruf ederek, su ayak izini küçültmek mümkün hale geliyor. 
  
  
  Bu yıl Dünya Günü’nde siz de eşsiz gezegenimiz için bir şeyler yapın. Daha az su tüketip çevrenizdekileri bu konuda teşvik ederek sürdürülebilir bir gelecek için büyük bir adım atın.