YUKARI

Keşfet

Yazar: Burcu Parmak | Eklenme Tarihi: 31 Mayıs 2010

Uzayda Bile Çöp Var!

  • “Hadi canım, olur mu hiç öyle şey! Uzayda çöpün ne işi varmış” demeyin! Uzayda da çöp var! O çöpleri de ne yazık ki biz insanlar atıyoruz.. Nereye ulaşabilirsek oraya çöp bırakıyoruz. Önce evimiz, sokağımız, sonra okulumuz, caddemiz, ormanımız ve denizimiz..

    Gemiler denizlere, uçaklar gökyüzüne, uzay araçları da uzaya bırakıyorlar çöplerini.

    Bu çöpler nelerden oluşuyor derseniz, uzaya gönderilen her şeyden diyebiliriz. Artık işe yaramadığı halde dolanan uydular ve bozuk parçaları, yanan roket parçaları, katı yakıtlar, astronotların bıraktığı dondurulmuş atıklar, tamir araçları, diş fırçası ve eldivenler…

    Gezegenimizin bir çekim alanı var. Dünya’nın çekim alanında ya da dışında dolanan bu çöplerin bir kısmı atmosfere girer ve yanar, bir kısmı Dünya’nın yörüngesinde dönmeye devam eder. Bir kısmı da uzaya dağılır. Uzaydaki çöplerin yerlerini ve sayısını araştıran gözlem merkezleri var. Evet, yıldızları değil, çöpleri gözlemleyen gözlemevleri. Bu merkezlerinin araştırmaları sonucunda buldukları uzaydaki çöp sayısını duyunca inanamayacaksınız!


    Burada Dünya’ya düşmüş katı roket yakıtı kalıntısını görüyoruz


  • Araştırmalara göre 10 cm.’den daha büyük çapa sahip yaklaşık 19.000 adet çöp varmış. Bu çöplerin çoğu isimlendirilmiş ve hareketleri düzenli olarak takip ediliyormuş. Çapı 1 – 10 cm arasında olan 500.000 civarında çöp varmış. Ama bunlar takip edilemiyormuş çünkü sabit teleskoplar ve radarlarla gözlemek çok zormuş. Çapı 1 cm.’den küçük o kadar çok çöp varmış ki, milyonlarca diyebiliriz.

    Uzay çöplerinin sayısı gün geçtikçe daha çok artıyor. Bu kadar çöpün arasında Ay yolculuklarını nasıl yapacağımızı merak ediyorum. Tıpkı Gediz Deltası’ndaki Homa Dalyanı’na kuş gözlemeye giderken yol kenarındaki çöpleri gördüğümüzde üzüldüğümüz gibi, Ay’a yolculuk ederken de vidaları, katı yakıt kalıntılarını görünce çok üzüleceğiz sanki. Belki de yolculuğumuz ya şu metal parçası bize çarparsa diye korkarak geçecek. Son yıllarda çöplerden kaynaklanan uzay kazaları da korkularımızı destekleyecek.

    Bilimadamları da uzaya yeni araştırma gemileri ve uydular yollamak konusunda gayet endişeliler. Yapımı esnasında o kadar para harcanmış bir aleti, bir çöp parçası yüzünden heba etmek istemiyorlar. Çöpler için de şimdilik bulunan çözümler uzay süpürgeleri ve gönderilen uyduların üzerine takılan çöp kalkanlarından ibaret. Artık her isteyen uzaya uydu gönderemiyor. Projeler daha ayrıntılı inceleniyor ve gerçekten gönderilmesinin gerekli olduğuna inanılmazsa reddediliyor.

    Bizim dileğimiz, uzaydaki çöplerin de Dünya’daki çöpler gibi yaşamımıza zarar vermemesi. Bilimin zarar vermek için değil, doğayı korumak için çalışması!

    Kaynak: http://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/