Çölleşme ve kuraklığa karşı küresel eylem çağrısı

• Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi Zirvesi’nde hazırlanan rapora göre; dünya topraklarının yüzde 40’ından fazlası kurak alanlardan oluşuyor.

  Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) Zirvesi’nde, dünya genelinde artan çölleşme ve kuraklık sorunlarına karşı çözüm önerileri tartışıldı. Rapora göre, dünya topraklarının yüzde 77,6’sı son 30 yılda daha kuru hale gelirken, bu eğilim insan yaşamını ciddi şekilde tehdit ediyor.
  
  Dünya hızla kuraklaşıyor
  Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi Zirvesi’nde hazırlanan dönüm noktası niteliğindeki rapora göre, dünya topraklarının yüzde 40’ından fazlası kurak alanlardan oluşuyor ve bu durum giderek kötüleşiyor. Kuraklaşma nedeniyle tarımsal üretim düşerken, su kaynakları azalıyor ve gıda güvenliği riske giriyor. Rapor, özellikle Güney Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve güney asya gibi bölgelerde kuraklığın etkilerinin daha belirgin olduğunu ortaya koyuyor. Raporda 2024’ün, kaydedilen en sıcak yıl olduğu belirtiliyor. Mevcut eğilimler devam ederse, yüzyılın sonuna kadar 5 milyar insanın çölleşmeden doğrudan etkileneceği tahmin ediliyor. UNCCD Başkanı İbrahim Thiaw, daha kuru hale gelen toprakların dünya üzerindeki yaşamı yeniden tanımladığını ifade ediyor.
  
  Kuruyan toprakların etkileri
  UNCCD’nin Baş Bilim İnsanı Barron Orr, kuraklığın su kaynaklarına erişimi kısıtladığını ve bu durumun insanları ve doğayı geri dönülemez devrilme noktalarına yaklaştırabileceği konusunda uyarıyor. Toprakların kuruması, tarımsal verimin düşmesine, çiftlik hayvanlarının gıda bulamamasına ve gıda güvenliğinin tehdit altına girmesine yol açıyor. Bu sorunlar, birçok bölgede ekonomik kalkınmayı zorlaştırırken, düzensiz göç ve toplumsal huzursuzluk risklerini de artırıyor.
  
  Kuraklık ve çölleşme için uluslararası iş birliği şart
  Riyad zirvesinde, kuraklık ve çölleşmeye karşı uluslararası işbirliği ve finansmanın artırılması gerektiği vurgulandı. Suudi Arabistan, bu alandaki dayanıklılık projelerine 2.15 milyar dolar taahhüt ederek zirveye ev sahipliği yaptı. Ayrıca Arap koordinasyon grubu adlı kalkınma bankası ağı, 2030’a kadar bozulan arazi ve çölleşme ile mücadele için 10 milyar dolar fon ayıracağını duyurdu. Bu fonların, en kırılgan 80 ülkenin kuraklık koşullarına hazırlanmalarına destek sağlaması bekleniyor. UNCCD’nin raporuna göre, kuraklıkla mücadelede en tartışmalı konular arasında bağlayıcı protokoller yer alıyor. Bağlayıcı bir protokol, gelişmiş ülkelerin daha fazla finansman sağlamasını ve kuraklıkla mücadelede sorumluluk almasını gerektiriyor.
  
  Verimli sulama yöntemleri yaygınlaştırılmalı
  Rapor, kuraklıkla mücadelede öncelikli olarak arazi kullanım uygulamalarının iyileştirilmesini, daha az su tüketen ürünlerin yetiştirilmesini ve verimli sulama yöntemlerinin yaygınlaştırılmasını öneriyor. Geniş ölçekli ağaçlandırma projeleri ve toplulukların önceden planlama yapabilmesi için daha iyi izleme sistemlerinin kurulması da raporda vurgulanan diğer önemli noktalar arasında. Raporun başyazarlarından Andrea Toreti, çölleşme ve kuraklıkla mücadelenin, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybıyla mücadelede olduğu gibi uluslararası koordinasyonu gerektirdiğini ifade etti. Toreti, “Ancak güçlü bir iş birliği ve sarsılmaz kararlılıkla bu sorunun üstesinden gelebiliriz” diye konuştu.