COP29: Sekizinci güne bakış

• COP29'un sekizinci günü, fosil yakıt sübvansiyonlarının azaltılması, iklim finansmanı ve emisyon hedefleri gibi kritik konular etrafında yoğun müzakerelerle devam etti.

  Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen COP29 (İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29’uncu Taraflar Konferansı) İklim Zirvesi, sekizinci gününde büyük bir katılımla devam etti. Dünkü zirvede, toplamda 66.778 fiziki delege bulunurken, sanal katılımlarla birlikte bu sayı 70.753'e ulaştı. Zirvenin ev sahibi Azerbaycan 2229 kişi ile en büyük delegasyona sahipken, Brezilya 1914 ve Türkiye 1862 katılımcı ile en kalabalık diğer delegasyonları oluşturuyor.
  
  COFFIS koalisyonuna yeni üyeler
  Birleşik Krallık, Yeni Zelanda ve Kolombiya, fosil yakıt sübvansiyonlarının aşamalı olarak kaldırılması amacıyla kurulan Sübvansiyonlar Dahil Fosil Yakıt Teşviklerinin Aşamalı Olarak Kaldırılmasına ilişkin Uluslararası Koalisyonu’na (COFFIS) katıldıklarını duyurdu. COFFIS, verimsiz fosil yakıt teşviklerini aşamalı olarak kaldırmayı hedefleyen ve Hollanda liderliğinde yürütülen 16 üyeli bir uluslararası koalisyon olarak öne çıkıyor. Bu ülkeler, 2030 yılına kadar fosil yakıt sübvansiyonlarını azaltmaya yönelik ulusal planlar hazırlayarak COP30’da sunmayı taahhüt ettiler.
  
  IPCC Başkanı Jim Skea’dan küresel ısınma uyarısı
  Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC Başkanı) Jim Skea, mevcut politikaların devam etmesi halinde küresel sıcaklık artışının bu yüzyılın sonunda 3 dereceye ulaşabileceğini söyledi. Emisyon azaltımında özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyeline dikkat çeken Skea, rüzgâr ve güneş enerjisinin düşük maliyetli alternatifler sunduğunu ve küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 7’sini azaltabileceğini ifade etti. Skea ayrıca fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonlarının azaltılmasının kısa vadede önemli faydalar sağlayabileceğini belirtti.
  
  G20'nin iklim finansmanı mesajı
  G20'nin iklim finansmanı mesajı, COP29’un başarıyla sonuçlanması için iklim finansmanı konusunda somut bir hedef belirlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. BM İklim Değişikliği Sekreteri Simon Stiell, G20 liderlerinin Bakü’deki müzakerecilere; “Başarılı bir yeni finans hedefi olmadan zirveden ayrılmayın” çağrısında bulunduğunu belirtti. Bu mesaj, iklim değişikliğiyle mücadelede, gelişmekte olan ülkelere daha güçlü destek sağlanması için finansman mekanizmalarının acilen harekete geçirilmesini vurguluyor ve COP29’daki temel beklentilerden biri olarak öne çıkıyor.
  
  Müzakerelerin devam etmesi için yeni bir süreç başlatılacak
  Sekizinci günde, fosil yakıtlardan uzaklaşmayı destekleyen bir anlaşma üzerinde uzlaşıya varılamadı. Suudi Arabistan gibi bazı ülkeler, yeni emisyon hedeflerinin gelişmekte olan ülkeler için zorlayıcı olduğunu öne sürerek karşı çıktı. Ancak COP29 Başkanı Mukhtar Babayev, müzakerelerin devam etmesi için yeni bir süreç başlatılacağını ve Norveç ile Güney Afrika’dan bakanların bu süreçte destek sağlayacağını duyurdu.
  
  Avrupa Birliği'nin 1.5 derece taahhüdü
  Avrupa Birliği (AB), COP29'da alınacak emisyon azaltım kararlarının ülkelerin gelecek yıl sunacakları güncellenmiş ulusal iklim planları (NDC’ler) için önemli bir temel oluşturacağını ifade etti. AB İklim Komiseri Hoekstra, Bakü’de güçlü bir mesaj verilmesinin, tüm ülkelerin emisyon hedeflerini daha da ileriye taşımaları adına zorunlu olduğunu belirtti. AB'nin hedeflerine değinen Hoekstra, özellikle yenilenebilir enerji yatırımları ve enerji verimliliği artırımıyla 2035 yılına kadar emisyonları belirgin şekilde azaltmayı amaçladıklarını açıkladı. Bu hedef, AB’nin 1.5 derece ısınma sınırına uyum sağlamaya yönelik daha iddialı bir NDC planı hazırlığında olduğunu gösteriyor ve AB'nin COP29'da emisyon azaltımı konusunda liderlik rolü üstlenme niyetini vurguluyor.
  
  Greenpeace'ten İngiltere'ye destek
  Greenpeace Birleşik Krallık Kıdemli Siyasi Danışmanı Rebecca Newsom, İngiltere'nin COFFIS'e katılmasını olumlu bir adım olarak değerlendirerek, ülkenin iklim diplomasisi açısından bu hamlenin önemini vurguladı. Newsom ayrıca yıllardır sübvansiyonlarla desteklenen fosil yakıt endüstrisinden elde edilecek fonların, gelişmekte olan ülkelere yönelik iklim finansmanı için kullanılabileceğini belirtti. COP29’un sekizinci gününde fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılması ve iklim finansmanının sağlanması konularında önemli tartışmalar öne çıkarken, küresel emisyon hedeflerine ulaşma yolunda daha fazla ülkenin ortak zemin oluşturma ihtiyacı gündemdeki yerini koruyor.