UNICEF iklim krizinin çocuklar üzerindeki etkisine dikkat çekiyor

• UNICEF’in raporuna göre; dünyanın iklim konusunda en hassas bölgeleri için ayrılan fonlar, çocukların ihtiyaçlarını dikkate almıyor.

  Çocukların Çevre Hakları Girişimi’nin (CERI) koalisyon üyeleri olan Plan International, Save the Children ve UNICEF’in hazırladığı yeni bir rapora göre, iklim fonu taahhütleri, iklim krizinin asıl yükünü taşıyan çocuklara ulaşmakta başarısız oluyor. Rapor, en önemli küresel iklim fonlarının yalnızca yüzde 2.4’ünün çocuklara duyarlı faaliyetleri destekler nitelikte olduğunu belirtiyor. UNICEF’in Çocukların İklim Riski Endeksi’ne göre, bir milyardan fazla çocuk, iklim krizinin etkileri açısından son derece yüksek risk altında. Barbadoslu 14 yaşındaki UNICEF çocuk hakları savunucusu ve iklim aktivisti Maria Marshall, “Çocuklar geleceğimizdir ve bizim geleceğimiz şu anda karar alıcıların yaptıklarıyla şekilleniyor. Ancak sesimiz duyulmuyor. Bu raporun da gösterdiği üzere iklim çözümlerini finanse etmek bir zorunluluk. Fakat bu finansmanın nasıl harcandığı da önemli. Çocukların ihtiyaçları ve bakış açıları da sürece dahil edilmeli” diyor.
  
  Acil ve etkili yatırım iklim değişikliğine uyumun anahtarı
  Falling short: Addressing the climate finance gap for children (Yetersiz kalmak: Çocuklar için iklim finansmanı açığını ele almak) başlıklı çalışma, UNFCCC (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) ve Paris Anlaşması kapsamındaki anahtar role sahip çok taraflı iklim fonlarından (MCF) ayrılan iklim finansmanını değerlendirmek üzere şu üç kriteri kullandı: İklim krizinden kaynaklanan belirgin ve artan riskleri ele alıp almadığı; çocuklara yönelik temel sosyal hizmetlerin dayanıklılığını artırıp artırmadığı ve değişim elçileri olarak çocukları güçlendirip güçlendirmediği. Plan International Bangladeş Ülke Direktörü Kabita Bose, ‘Bulguların çok net’ olduğunu belirterek şöyle devam ediyor: “Acil ve etkili yatırım, iklim değişikliğine uyumun anahtarıdır ve başta kısa ve uzun vadeli etkilere karşı oldukça hassas durumda olan kız çocukları olmak üzere tüm çocuklar için çok önemlidir. Ancak mevcut harcamalar neredeyse çocukları tamamen göz ardı ediyor ve bunun değişmesi gerekiyor.”
  
  Çocuk hakları mücadelenin merkezine konmalı
  Rapor, Mart 2023’e kadar geçen son 17 yılda, iklimle ilgili projelere ayrılan tüm iklim fonu tutarının yalnızca küçük bir kısmının (%2,4; 1,2 milyar ABD Doları) üç gerekliliği de karşıladığını ortaya koyuyor. Rapor ayrıca, bu tutarın yüksek bir tahmin olabileceğini, diğer bir deyişle, tüm gereklilikleri karşılamak için daha az paranın kullanılmış olabileceğini de belirtiyor. Save the Children Küresel İklim Değişikliği Başkanı Kelley Toole, “Çocuklar, özellikle de hâli hazırda eşitsizlik ve ayrımcılıktan etkilenenler, iklim değişikliğine en az neden olan ama bundan en çok etkilenen grup. İklim finansmanı, çocukların ihtiyaçlarını ve bakış açılarını dikkate alarak bu adaletsizliklerle mücadele etme fırsatı sunuyor. Bugüne kadar ne yazık ki yetersiz kalındı ancak bu durum, değişebilir ve değişmeli. İklim kriziyle gerçek bir mücadele için çocuk haklarını, müdahalemizin merkezine koymalı ve çocukların seslerinin duyulmasını sağlamalıyız” diyor.
  
  Fonlar kritik öneme sahip
  Çok taraflı iklim fonları genel iklim finansmanının nispeten küçük bir kısmını oluştursa da, bu fonların çocukları ne ölçüde dikkate aldığı büyük önem taşıyor. Bu fonlar, gündemi belirlemede kritik bir role sahip. Bunun yanı sıra, ulusal düzeydekiler de dahil olmak üzere kamu ve özel finans kurumlarının, yatırımları hızlandırmaları ve koordine etmeleri için de önemli bir rol oynuyor. Tüm bunlar, değişimin herkese ulaşmasını sağlama açısından büyük öneme sahip. Çocuklar; hem aşırı hava olayları hem de yavaş başlangıçlı iklimsel olaylarla bağlantılı olan su ve gıda kıtlığı, suyla bulaşan hastalıklar ve fiziksel ve psikolojik travma karşısında orantısız bir şekilde daha kırılgan durumda. Değişen hava koşullarının çocukların eğitim, sağlık ve temiz içme suyu gibi temel hizmetlere erişimini engellediğine dair kanıtlar da bulunuyor.
  
  İklim krizi bir çocuk hakları krizidir
  UNICEF İklim Savunuculuğu Özel Danışmanı Paloma Escudero ise şöyle konuşuyor: “Her çocuk en az bir ve genellikle birden çok iklim tehlikesine maruz kalıyor. Sağlık ve su gibi kritik sosyal hizmetleri iklim tehlikelerine uyarlamak için fazlasıyla ihtiyaç duyulan finansman ve yatırım yetersiz kalıyor ve çocukların acil ve benzersiz ihtiyaçlarını büyük ölçüde dikkate almıyor. Bu, değişmeli. İklim krizi bir çocuk hakları krizidir ve iklim finansmanı da bunu yansıtmalıdır.” Rapor, çocukların aktif paydaşlar veya değişim elçileri yerine genellikle savunmasız durumdaki bir grup olarak görüldüklerinin de altını çiziyor. Projelerin %4’ünden azı, (MCF yatırımının yalnızca %7’si; 2,58 milyar ABD Doları) kız çocuklarının ihtiyaçlarına ve katılımına açık ve anlamlı bir katkıda bulunuyor.
  
  Odak çocuklara ulaşmak olmalı.
  Çocukların Çevre Hakları Girişimi (CERI) koalisyonu, çok taraflı iklim fonlarının yanı sıra hem uluslararası hem de ulusal düzeyde iklim finansmanı sağlayan diğer iklim finansmanı sağlayıcılarını, hızlı hareket etmeye ve uyum konusundaki eksiklikleri gidermeye çağırıyor. Özellikle iklim değişikliğinin neden olduğu kayıp ve zararları karşılayacak finansman talep ediyor. Koalisyona göre; söz konusu finansman, çocukların iyilik haline ve onları destekleyen temel sosyal hizmetlere öncelik vermeli. Odak noktası, iklim etkileri nedeniyle en savunmasız durumda ve yüksek risk altında olan çocuklara ulaşmak ve onları desteklemek olmalı.