İklim krizine karşı acil durum moduna geçilmeli

• BM Genel Sekreteri António Guterres, Birlemiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na 2022 önceliklerini açıkladı.

  Birlemiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na 2022 önceliklerini açıklayan BM Genel Sekreteri António Guterres, ‘Kesin olan tek şeyin daha fazla belirsizlik’ olduğu bir dönemde, ülkeleri dünya için yeni, daha umutlu ve eşitlikçi bir yol belirlemek üzere birlik olmaya çağırdı. Guterres; “Küresel seviyede beş alanda alarm zilleri çalıyor ve herkesin bunlara karşı seferber olması gerekiyor” dedi. Guterres söz konusu beş alanın; koronavirüs salgını, ahlaki olarak iflas etmiş bir küresel finansal sistemi, iklim krizi, siber alandaki hukuki boşluk ve güç kaybeden barış olduğunu dile getirdi. Bu alanlarda ‘ülkelerin acil durum moduna geçmesi’ gerektiğini belirten Guterres, bugün atılacak adımların önümüzdeki dönemde küresel gidişatı belirleyeceğini vurguladı.
  
  Aşı dağıtımı skandal bir şekilde eşitlikten uzak
  António Guterres, ülkelere ‘Koronavirüs ile mücadelede acil durum moduna geçme’ çağrısında bulunarak, salgının yayılmasını durdurmanın her yerde gündemin birinci maddesi olması gerektiğini söyledi. Virüsün aynı zamanda insan haklarını erozyona uğratmak, sivil alanı ve özgürlükleri kısıtlamak veya orantısız kısıtlamalar getirmek için bir ‘bahane’ olarak kullanılamayacağını kaydeden Guterres şöyle devam etti: “Eylemlerimiz bilime ve sağduyuya dayanmalı. Bilim açık: Aşılar işe yarıyor, hayat kurtarıyor. Geçen yıl insanların yüzde 40’ının, bu yıl ise yüzde 70’inin aşılanmasına yönelik stratejiye rağmen aşı eşitsizliği yaygın şekilde varlığını sürdürüyor. Daha zengin ülkeler, Afrika'daki ülkelerden yedi kat daha yüksek aşılama oranlarına sahip. Bu da kıtanın yüzde 70 hedefine ancak Ağustos 2024’te ulaşabileceğini gösteriyor. Her ay 1.5 milyar doz aşı üretilmesine rağmen, aşı dağıtımı ‘skandal bir şekilde eşitlikten uzak.’
  
  Gelecekteki salgınlara hazırlıklı olunmalı
  "Virüsün orman yangını gibi yayılması yerine aşılamanın orman yangını gibi genişlemesine ihtiyacımız var" diyen António Guterres, tüm ülkeleri ve üreticileri COVAX dayanışma girişimine katkıda bulunmaya çağırdı. Guterres ayrıca, aşılar hakkındaki yanlış bilgi ‘salgınıyla’ mücadeleye ilave olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yetkisinin güçlendirilmesi de dahil olmak üzere alınacak önlemlerle gelecekteki salgınlara karşı hazırlıklı olunması gerektiğinin altını çizdi.
  
  Sistem zenginleri kayırıyor yoksulları cezalandırıyor
  Küresel finansal sistemin başarısızlığını vurgulayan António Gurterres, “Durumu açıkça ortaya koymak lazım; küresel finans sistemi ahlaki açıdan iflas etmiş durumda. Zenginleri kayırırken yoksulları cezalandırıyor” dedi. Sistemin, salgın gibi finansal şoklar yaratan durumlara karşı ekonomileri destekleyerek istikrarı sağlaması gerektiğinin altını çizen Guterres ancak orantısız yatırımların krizden dengesiz bir şekilde toparlanmaya yol açtığını söyledi. Guterres, salgının başlangıcından bu yana gelişmekte olan ülkeleri daha iyi desteklemek için küresel finansal sistemde reform çağrısında bulundu.
  
  Paris Anlaşması hedeflerinden uzağız
  António Guterres, ülkelerin iklim krizine karşı ‘acil durum modu’na geçmekten başka seçeneği olmadığını belirtti. Küresel ısınmanın sanayi öncesi döneme oranla 1.5 derece ile sınırlanmasını öngören Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşılmasından uzak olunduğuna dikkat çeken Guterres, kömürden yenilenebilir enerjiye geçişte ihtiyaç duyan tüm ülkelere mali ve teknik destek sağlayacak koalisyonların oluşturulması için de çağrıda bulundu.
  
  Dünyada üç milyar insan çevrimdışı
  António Guterres, teknolojinin insanlık için olağanüstü olanaklar sunduğu ancak ‘büyüyen dijital kaosun en yıkıcı güçlere fayda sağlarken sıradan insanların fırsatlara erişimini engellediği’ uyarısında bulundu. Dünya genelinde çevrimdışı olan yaklaşık üç milyar insana internet erişimi sağlanması gerektiğinin altını çizen Guterres, aynı zamanda da verilerin kötüye kullanımı, yanlış bilginin yayılması ve siber suçlara karşı önlem alınmasına ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Guterres, ilave olarak ülkeleri, basında ‘katil robotlar’ olarak ifade edilen ölümcül otonom silahları yasaklama çalışmalarını hızlandırmaya, biyoteknoloji ve nöroteknoloji için yeni yönetişim çerçevelerini düşünmeye başlamaya çağırdı.
  
  Böyle bir dönemde en çok barışa ihtiyaç var
  Dünyanın 1945 yılından bu yana en fazla sayıda çatışma ile karşı karşıya bulunduğunu dile getiren António Guterres, böyle bir dönemde en fazla, barışa ihtiyaç duyulduğunu söyledi. BM’nin barışın inşası için çalışmaya kararlı olduğunu bu kapsamda dünyanın dört bir yanında uluslararası topluluğu harekete geçirmek için çaba harcamayı sürdürdüğünü vurgulayan Guterres, BM Güvenlik Konseyi’ni sorunlara çözüm için birlik olmaya çağırdı.