İklim değişikliği nedir?

• Herkes merak ediyor, herkes onu konuşuyor. Peki nedir bu iklim değişikliği?

  İklim değişikliği gündemimizde daha fazla yer almaya başladıkça, bu konudaki bilgilendirme çalışmalarına duyulan ihtiyaç da artıyor. İklim değişikliği duyarlılığının artırılması için özellikle okullarda yapılacak çalışmalar konusunda İstanbul Politikalar Merkezi-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator Girişimi önemli bir adım attı. Prof. Dr. Levent Kurnaz'ın projesi kapsamında hazırlanan "İklim Değişikliği Nedir?" eğitim videoları ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik etkinlikler de içeren yardımcı eğitim materyali olarak sunuluyor. Prof. Dr. Kurnaz iklim değişikliğiyle ilgili hepimizin bilmesi gereken gerçekleri net bir dille anlattığı için videolar öğrenciler dışındaki gruplara da hitap ediyor. 
   
  "İklim Değişikliği Nedir?" serisinin ikinci videosu, iklim değişikliğinin tanımını yaparken dünyanın farklı köşelerinde iklimin nasıl değiştiğini inceliyor, dinozorların dönemine bir yolculuğa çıkıyor.
  
  
  

  
  

  Videodan birkaç satırbaşına göz atarsak...

  
  

  • Bütün kış, hava beklediğimizden çok daha sıcaktı. Buna benzer şekilde yazın kurak zamanlar çok çok daha arttı; yağışlar birden sağanak şeklinde gelmeye başladı ve hortumlar görüldü. Bu değişikliklerin toplamına iklim değişikliği diyoruz. 
  • İçinde yaşadığımız ortamda iklim değişikliğini anlamak için şu anki iklimin nasıl olduğunu algılamamız gerekir. Uzun süre ortalamalarına baktığımız zaman ülkemizde batı ve güney kesimlerimizin sıcaklığının biraz daha arttığını, yağışın ise hafifçe azaldığını görüyoruz. Doğu kesimlerde kışların soğuk ve kar yağışlı, yazların sıcak ve kurak geçmesini bekliyoruz. Fakat kar yağışı gün geçtikçe daha azalıyor. Tüm bunlar, bize iklim değişikliğinin varlığını kanıtlıyor. 
  • Hava durumu nasıl bir günden ertesi güne hemen değişiyorsa, iklimin de özelliği bir günden ertesi güne değişmemesidir. Dolayısıyla bizim yapmamız gereken şey uzun zaman ortalamalarına bakmaktır. Mesela İstanbul'un 30 sene boyunca yaz aylarında kaç derece sıcaklıkta olduğunu ya da kış aylarında İstanbul’a ne kadar kar yağdığını ölçecek olursak bu ölçümlerdeki süregelen değişiklikler bize iklimin değiştiğini gösterir. 
  • İstanbul’a benzer şekilde dünyanın her tarafında da iklim değişiyor. Bu bölgelerin bazıları biraz daha fazla yağış alırken bazı bölgeler biraz daha az yağış alıyor. Bazı bölgeler ısınırken çok az bölgenin hafif de olsa serinlediğini görüyoruz. 
  • Peki iklim daha önce değişmemiş mi? İklim daha önce de değişmiştir. Mesela dinozorların yaşadığı çağda ortalama sıcaklıklar bugünkünden yaklaşık 10-15 derece daha yüksekti. Yalnız 10 ya da 15 derece yükselmesi ya da yükseldiği yerden daha serin duruma düşmesi yaklaşık yüzbinlerce sene sürmüştür. 
  • Şu andaki iklim değişikliğinin temel problemi bütün bu değişikliklerin milyonlarca ya da yüzbinlerce sene değil; 100, 150 sene içerisinde gerçekleşiyor olmasıdır. Bu hızlı değişime doğanın ya da insanların kendilerini adapte edebilmesi çok zordur. Yaşamakta olduğumuz iklim değişikliğini tehlikeli kılan şey tam da budur.

  
  

  2013/14 Mercator-İPM Araştırmacısı Prof. Dr. Levent Kurnaz'ın İstanbul Politikalar Merkezi-Sabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator Girişimi desteğiyle hazırladığı videolar ve eğitim materyalleri ile ilgili detaylı bilgi için lütfen tıklayın.