16.04.2010 Deutsche Welle Türkçe
Kül bulutları hem uçakları hem de iklimi tehdit ediyor. Uzmanlar kül parçacıklarının uçakların düşmesine neden olabileceği konusunda uyarırken, kül bulutlarının iklim değişimine de yol açabileceği belirtiliyor. Alman Pilotlar Birliği Cocpit’e göre, volkan patlamaları sonucunda havada oluşan kül bulutları hava trafiği açısından büyük bir tehdit oluşturuyor. Cocpit, kül bulutlarının uçakların motorlarını devre dışı bırakabileceği uyarısında bulundu. Cocpit’ten yapılan açıklamada, motorların çalışması için gereken kerosinin (uçak yakıtı) yanması esnasında oksijene ihtiyaç duyulduğu ve kül bulutlarındaki oksijen miktarının motorların çalışabilmesi için yeterli olmadığı belirtildi.
Geçmişte de kül bulutlarının seyir halindeki uçakların motorlarını devre dışı bıraktığı durumlar oldu. 80’li yıllarda Endonezya ve Alaska üzerinde seyreden Boeing 747 tipi iki uçak kül bulutlarının içerisinde seyrederken motorlarının tamamı çalışamaz duruma geldi. Ancak kül bulutlarının içinden planör uçuşuyla (motorsuz uçuş) çıkmayı başaran pilotlar, motorların yeniden çalıştırarak güvenli bir şekilde iniş yapabildi.
Motorlar kumla test ediliyor
Münihli uçak motoru üreticisi MTU Aero Engines’e göre, kül bulutlarının uçaklarda kalıcı mekanik arızalara yol açması ihtimali düşük. Şirket sözcüsü Odilo Mühlin’e göre, uçak motorlarının standart testlerinin kumla yapıldığını belirterek, motorların normal şartlar altında kül parçacıkları yüzünden bozulması imkânsız.
Ancak kül, uçağın aerodinamiğini (havadaki hareket ve dengesini) etkileyebiliyor. Alman Pilotlar Birliği Sözcüsü Jörg Handwerg, kül parçacıklarının uçağın yüzeyine ince bir film tabakası halinde yapışabileceğini, bunun da uçağın aerodinamik dengesini olumsuz etkileyebileceğini kaydediyor. Handwerg, ince film tabakasının ancak kül parçacıklarının sıcak olması durumunda oluşabileceğini vurguluyor.
Zımpara etkisi
Kül parçacıklarının uçaklar için yol açabileceği etkilerden bir diğeriyse, hareket halindeki küllerin uçağın camlarına çarpıp görüşü engelle ihtimali. Uzmanlara göre bu parçacıkların çarpması “zımpara” etkisine yol açarak camların yüzeyine zarar verebilir. Ayrıca uçağın hız ve yükseklik ölçüm cihazları da kül parçacıkları yüzünden devre dışı kalabilir.
Alman volkan bilimci Bernd Zimanowski, kül yoğunluğunun fazla olmadığı yanardağ bulutlarının insan sağlığı için zararlı olmadığını belirtiyor. Ancak Şili Santiago Üniversitesi jeologlarının yaptıkları bir araştırma sonucunda yanardağ külleri içinde bazı zararlı mineral parçacıkları bulunduğu ve bu parçacıkların da akciğerlere yerleşerek kanserojen etki yaratabileceği tespit edilmiş.
İklim değişebilir
Yanardağ bulutlarının hava durumuna etkisiyse yadsınamıyor. Meteorologlar, güçlü bir volkan patlamasının küresel iklimde seneler süren bir değişime yol açabileceğini belirtiyor. Zira kül bulutları yerküreyi sararak hava akımlarını değiştirebiliyor.
Ancak bunda en etkili faktör, yanardağ patlamasıyla havaya salınan kükürt oranı. Atmosferde bu kükürt parçacıkları sülfürik asit damlacıklarına dönüşerek yeryüzüne vuran güneş ışınlarında saçılmaya ve ışınların yeniden uzaya geri yansımasına neden oluyor. Bunun sonucu da yerkürenin ortalama sıcaklığında düşüş meydana geliyor. Uzmanlara göre, bu güçlü sülfürik asit parçacıkları stratosferde asılı kalıyor ve yol açtığı iklim değişikliği de kısa sürede aşılamıyor.
Haberin sayfasına ulaşmak için tıklayın
Kara Rapor 2024’e göre, Türkiye’de nüfusun %92’sinden fazlası Dünya Sağlık Örgütü standartlarının...
Erasmus AI, iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlamak amacıyla geliştirilen ve bu alanda ilk...
Antik Antarktika buzunun ayrıntılı kimyasal analizi yapıldı. Buna göre günümüzün atmosferik artış...
Mammoth adı verilen ve kendi kategorisinde en büyük yapı olarak lanse edilen yapı faaliyete geçti.
COP29, iklim krizine karşı verilen sözlerin ötesine geçip, bu taahhütlerin nasıl finanse ve için...
Morgan Stanley'nin raporuna göre, küresel veri merkezlerinin enerji tüketimi hızla artıyor ve bu...
Avrupa'daki UNESCO Mirası alanları, iklim değişikliği nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıya.
TSKB, depremden etkilenen firmaların yeşil yatırımlarını desteklemek...
TSKB, Hollanda merkezli bağımsız veri şirketi Equileap tarafından yer...
Çevre için 5 basit öneri
Çevreci yaklaşımlar sayesinde dünyanın daha iyi bir yer halini alması mümkün.
Daha iyi bir dünya için yapay zekâ
Çocuklarımıza daha güzel bir dünya bırakabilmek için teknolojiden nasıl yararlanırız?
Enerji Verimliliği
Enerji verimliliği projelerini destekleyerek dünyanın geleceğine yatırım yapıyoruz.
Kutup ayılarının nesli tükeniyor mu?
Kuzey Kutbu'nda deniz buzlarının hızla erimesi, kutup ayılarının neslinin 80 yıl içinde tükenmesine yol açabilir.
"cevreciyiz.com Türkiye’nin sürdürülebilir bankası TSKB tarafından desteklenmektedir. "
Copyright © 2013