Zehir Azaldı Ama Endişe Sürüyor

• 09.10.2010 Radikal

  Macaristan'da bir fabrikadan sızan atığın kirletmesiyle ulaşmasıyla alarma geçilen Tuna Nehri'nde zehir seviyesi azaldı. Ekolojik felaket endişesi dinse de yetkililer zehrin havaya karışmasından korkuyor

  Macaristan’da, ABD’de Meksika Körfezi’nde olduğu gibi tarihin büyük çevre felaketlerinden biri olmasından korkulan kimyasal atık sızıntısında iyi haber: Yetkililer, Tuna Nehri’ndeki zehirli atık seviyesinin düştüğünü açıkladı.

  Bir alüminyum fabrikasından sızan zehirli atığın seviyesindeki düşüş, ekolojik felaket endişelerini azalttı. Ancak artan ısıyla birlikte kuruyan zehirin havaya karışabileceği kaygısı devam ediyor.

  Ülkenin acil durum yetkilisi Tibor Dobson, yeni verilerin Tuna nehrindeki kirlilik seviyesinin azaldığını gösterdiğini açıkladı. Bu verilere göre nehirdeki Ph seviyesi 9’dan 8-8.2’ye düştü. Suyun nötr Ph derecesi 7, ancak 6.5-8.5 aralığındaki rakamlar da güvenli sayılıyor.

  Zehir havaya karışabilir

  İçişleri Bakanı Sandor Pinter de Tuna Nehri’nin artık biyolojik zarar tehlikesi altında olmadığını söyledi. Pinter, kirliliğin içme sularına ulaşmadığını da ekledi.

  Ancak uzmanlar şimdi de ısınan havaların yaratabileceği sorunlara dikkat çekiyor. Şu ana kadar yağmur, zehirli çamurun ıslak kalmasını sağladı. Ancak güneşli ve sıcak hava, çamuru kurutarak zehirin yayılmasına neden olabilir. Eğer bu olursa yetkililer daha geniş bir bölgenin boşaltılması kararıyla karşı karşıya kalabilir.

  Çevre Bakanı Zoltan Illes, çamurun ‘yüksek miktarda ağır metal’ içerdiğini, ‘eğer bu metaller kurursa rüzgârla birlikte ağır metal zehirlenmesinin solunum sistemine taşınabileceğini’ açıklıyor. Macaristan, zehirli çamurun kontrol altına alınması konusunda Avrupa Birliği’nden de yardım istedi. AB Krizle Mücadele Komisyonu üyesi Kristalina Georgiave’ye göre, “Bu tür felaketler ülke sınırlarında durmuyor, dolayısıyla en verimli yardımın yapılabilmesi için Avrupa’nın ortak müdahalesi şart.”

  Tuna Nehri’nin geçtiği hat boyunca uzanan Hırvatistan, Sırbistan ve Romanya acil durum planları yapıyor. Yetkililer kirlilikle mücadele için nehirlere kil ve asitten oluşan bir karışım döküyor.

  ‘Türkiye için tehdit yok’

  Çevre ve Orman Bakanlığı, kazanın Türkiye için tehdit oluşturmadığını söylüyor. Bakanlığın yazılı açıklamasıda, Tuna Nehri’nin Korunması Uluslararası Komisyonu’nun kaza sonrasında atığın bir kısmının nehre ulaştığını fakat toksisite etkisinin düşürüldüğünü, şu anda sınır ötesi etkilerinin olmayacağını açıkladığı belirtildi.

  TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu’ysa felaketin Karadeniz’e kıyısı olan Türkiye için tedirginlik yaratıcı bir durum doğurduğunu söylüyor. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın derhal mevcut kirliliği ölçüp izleme çalışmalarına başlaması gerektiği belirtilen açıklamada, Tarım Bakanlığı’nın da faaliyete geçmesi isteniyor.

  Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Coşkun Erüz de işler yolunda gitmezse kimyasal zehir taşıyan kızıl çamurun içindeki ağır metallerin Tuna Nehri üstünden Karadeniz’e ulaşmasının birkaç ayı bulabileceğini belirtiyor. Erüz, çamurun önce geniş alandaki toprağa yayıldığını ve toprağın çamur içindeki ağır metallerin büyük kısmını emdiğini anlatıyor.

  Ülkenin batısındaki Ajka alüminyum fabrikasından 1 milyon ton zehirli atık, önceki gün atığın toplantıdığı göletin setlerinin yıkılması sonucu çevreye yayıldı. Zehirli atık tabakası şimdiye dek yedi kişinin ölümüne yol açtı; en az 120 kişi hastanelerde tedavi altında, üç kişiyse hâlâ kayıp. (bbc, aa)

  Haberin sayfasına ulaşmak için tıklayın