16.05.2010 Radikal
Sonsuz okyanuslardan havuzlara: Avrupa'nın bazı ülkelerinde yasaklanan yunus gösteri merkezleri Türkiye'de giderek artıyor.
Yunuslarla yüzme fikri herkesin hoşuna gider; havuzda yaptıkları gösteriler, halkaların içinden atlamaları, burunlarında top çevirmeleri... Ancak Sualtı Araştırmaları Derneği; Deniz Memelileri Araştırma Grubu Koordinatörü Fethi Bengil (SAD-DEMAG), “Yunusların en zayıf yönü gülen yüzleri ve bu suiistimal ediliyor. Gösteri merkezlerinde avcılık yetilerini kaybediyor, iletişim organı olan sonar sistemlerini kullanamadıkları için strese giriyorlar” dedi.
Yunus gösteri merkezleri Türkiye’de giderek popülerleşiyor. Avrupa’da ise birçok yerde bu merkezler yunusların doğal hayat popülasyonlarını tehdit edildiği ve doğalarına aykırı bir şekilde alıkonuldukları için kapatılıyor.
SAD-DEMAG Koordinatörü Fethi Bengil, “Gösterilerde yaptıkları hareketler yunuslar için hiçbir şekilde anlam ifade etmemektedir. İstenileni yapma veya yapmama karşılığında ödüllendirme ve cezalandırma üzerine kuruludur” diye konuştu.
Doğal hayatlarında avcı olan yunuslar, gösteri merkezlerinde ölü balıkla besleniyor, avcılık yetilerini kaybediyorlar. Ayrıca yunusların, iletişim kurdukları sonar sistemlerini (ses dalgalarını kullanarak cismin boyut ve uzaklığını algılamak), havuzda kullanamadıkları için strese girdikleri de iddia ediliyor. Doğal ortamda günde 70 kilometre yüzebilen yunuslar, gösteri merkezlerinde bundan yoksun.
Yunuslar stres altında
Türk karasularında deniz memelileri avının yasak olduğunu söyleyen WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Genel Müdürü Tolga Baştak, yunusların biyolojik sonar sistemlerini kullanamadıkları için strese girdiklerini belirtti: “İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerinde hiç gösteri havuzu bulunmuyor. Yunuslar ve balinalar derin deniz ve okyanus hayvanlarıdır. Doğal ortamlarından alınarak işkence benzeri yöntemlerle eğitilerek yunusların gösteri hayvanları yapılması ve bu arkasında büyük bir dram olan bu gösterinin eğitici, bilimsel ya da tedavi edici bir amacı yoktur.”
Yunuslar, gösteri dışında terapide de kullanılıyor. SAD-DEMAG Koordinatörü Bengil yunusların terapide kullanılmasının çocuklar üzerinde olumlu etkisine dair kanıt olmadığını, aksine doğallığını kaybetmiş ve stres altındaki tutsak yunusların çocuklara zarar verme ihtimalinin yüksek olduğunu savundu.
İstanbul Dolphinarium Yunus Gösteri Merkezi Müdürü Cüneyt Turan ise, yunusların doğal ortamlarına çok yakın şartlarda tutulduklarını ve hiçbir hareketi zorla yapmadıklarını söyledi.
Turan, “İnsanların gezegende yaşayan hayvanları tanımak için birçok tesis var. Yunus gösteri merkezi bunlardan biri. Yunuslar burada zarar görmüyor, doğalarına aykırı bir şey yaptırılmıyor. Hatta nesillerinin devamını sağlıyor” dedi.
‘Çocukları yürüttük’
Yunusla tedavi sonucunda 10 çocuktan sekizinin tedavisinde ilerleme kaydedildiğini öne süren Turan, “Bilimsel olarak kanıtlanmamış olabilir ama biz burada yaşadıklarımızı söylüyoruz. Yürüyemeyenleri yürüttük, konuşamayanları konuşturduk. Yunuslar açık deniz görmedikleri için şoklanmış balıkla beslenmelerinde bir sorun yok” diye konuştu.
İstanbul Dolphinarium Rehabilitasyon Psikolojik Danışmanı Elena Natalina ise “Etik olmayan koşullar yunusları kötü etkiliyor. Yunuslar sonar sistemlerini kaybetmiyor” dedi.
Natalina yunuslarla tedavinin ve terapinin işe yaradığını savundu: “Yunusların kullandıkları sonar dalgaları insan beynindeki alfa dalgalarında düzeltme sağlıyor. ACTH hormonunu salgılattırıyor.”
Haberin sayfasına ulaşmak için tıklayın
COP28’de 60'tan fazla ülke, soğutma sektörünün iklim etkisini azaltmaya yönelik taahhütün altına...
COP28, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 28. Taraflar Konferansı’nın ilk...
Konya'da 2.5 milyon yıl öncesine ait 'sirk buzulu' bulundu
Edirne’de yüksek verimiyle öne çıkan, kış şartlarına ve hastalıklara dayanıklı ‘Toprak’ ve adı...
Avrupalı çiftçilerin geniş çaplı protestolarına ve bu eylemlerin altında yatan nedenlere kısa bir...
Okyanus ısısı, deniz seviyesi ve buzul kaybı: WMO raporu, 2023'ün iklim rekorlarını nasıl kırdığını...
NASA'nın PACE görevi, mikroskobik bitki yaşamını ve partikülleri uzaydan izleyerek, Dünya'nın iklim...
Atlantik Körfezi Akıntısı, dünya iklim sisteminde ısıyı dağıtan önemli bir akıntı ve şu anda 1600...
Türkiye'de bir ilk olan "İklim Değişikliği Raporlaması Genel Görünüm...
TSKB, 2021’de İklimle Bağlantılı Finansal Beyan Görev Gücü (TCFD) ilk...
Çevre için 5 basit öneri
Çevreci yaklaşımlar sayesinde dünyanın daha iyi bir yer halini alması mümkün.
Daha iyi bir dünya için yapay zekâ
Çocuklarımıza daha güzel bir dünya bırakabilmek için teknolojiden nasıl yararlanırız?
Enerji Verimliliği
Enerji verimliliği projelerini destekleyerek dünyanın geleceğine yatırım yapıyoruz.
Kutup ayılarının nesli tükeniyor mu?
Kuzey Kutbu'nda deniz buzlarının hızla erimesi, kutup ayılarının neslinin 80 yıl içinde tükenmesine yol açabilir.
"cevreciyiz.com Türkiye’nin sürdürülebilir bankası TSKB tarafından desteklenmektedir. "
Copyright © 2013