İklim krizi bir sağlık krizidir

• İklim değişikliğiyle mücadele için alınan önlemler sağlık sektöründe de desteklenmeli

  Dünya Ekonomik Forumu’nun yayımladığı bir makaleye göre, iklim krizi sadece çevresel etkilerle sınırlı kalmıyor aynı zamanda küresel sağlık üzerinde derin izler bırakıyor. 2050 yılına kadar, iklim değişikliğinin doğrudan etkilerinin 14.5 milyon ek ölüme ve dünya genelinde iki milyar sağlıklı yaşam yılının kaybına neden olacağı tahmin ediliyor. Artan sıcaklıklar, şiddetli hava olayları ve çevresel değişimler, sağlık sistemlerini zorlarken hem fiziksel hem de zihinsel sağlık üzerinde ciddi tehditler oluşturuyor.
  
  İklim krizi sağlık sorunlarını nasıl derinleştiriyor?
  1. Artan yetersiz beslenme ve açlık
  İklim değişikliği, tarımsal üretimi ve gıda tedarik zincirlerini etkileyerek milyonlarca insanı açlık riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Dünya Gıda Programı’na göre, 2050 yılına kadar açlık ve yetersiz beslenme riski yüzde 20 artabilir. Şimdiden dünya genelinde her 10 kişiden biri yatağa aç giriyor. Özellikle beş yaş altındaki 150 milyon çocuk, temel besinlerden yoksun bir şekilde büyüyor ve bu durum, gelişim geriliğine yol açıyor.
  
  2. Tropikal hastalıkların yayılması
  Artan sıcaklıklar ve yoğun yağışlar, sivrisinek gibi vektör taşıyıcıların yeni bölgelere yayılmasına neden oluyor. Bu durum, sıtma ve dang humması gibi hastalıkların yaygınlaşmasına zemin hazırlıyor. Örneğin, 2022’de Pakistan’daki aşırı sel felaketleri sıtma vakalarının beş kat artmasına yol açtı. Yeni onaylanan sıtma aşıları umut ışığı verse de risk devam ediyor.
  
  3. Nörodejeneratif hastalıkların artışı
  Artan sıcaklıklar, Alzheimer, demans ve motor nöron hastalıkları gibi nörolojik rahatsızlıkların görülme oranını artırıyor. Bilim insanlarına göre, sıcaklık artışları beyindeki biyolojik süreçleri etkileyerek hastalıkların ilerlemesine yol açıyor. Ayrıca hava kirliliği de bu hastalıkların gelişimine katkıda bulunan bir diğer önemli faktör.
  
  4. Kronik hastalık riskinin artışı
  Kalp-damar hastalıkları, diyabet ve kanser gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar, dünya çapındaki ölümlerin yüzde 75’ini oluşturuyor. İklim değişikliği, bu hastalıkların doğrudan ve dolaylı yollarla artmasına neden oluyor. Örneğin, hava kirliliği, felç ve kalp krizlerini tetiklerken, ekonomik ve sosyal eşitsizlikler de insanların sağlık hizmetlerine erişimini sınırlıyor.
  
  5. Ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkiler
  Artan sıcaklıklar ve iklim krizine bağlı doğal afetler, sadece fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda ruh sağlığını da etkiliyor. Depresyon, kaygı ve intihar oranları, sıcak hava dalgaları ve sosyal belirsizlikler ile birlikte artış gösteriyor. Ayrıca evsizlik, açlık ve işsizlik gibi sosyal faktörler, ruh sağlığı üzerindeki yükü daha da artırıyor.
  
  Sağlık sistemleri için çağrı: Dirençli çözümlere yatırım
  İklim krizinin sağlık üzerindeki etkilerini azaltmak için acil önlemler alınması gerekiyor. Dünya Ekonomik Forumu, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki yıkıcı etkilerini azaltmanın yollarını şöyle sıralıyor:
  • Güçlendirilmiş sağlık sistemleri: Özellikle iklim krizinden en çok etkilenen düşük ve orta gelirli ülkelerde sağlık altyapısının güçlendirilmesi.
  • Halk sağlığı önlemleri: Gıda güvenliği, temiz su ve sıtma gibi hastalıklara karşı aşılama programlarının yaygınlaştırılması.
  • Zihinsel sağlık hizmetleri: İklim değişikliğine bağlı sosyal ve ekonomik kayıplarla mücadele eden bireyler için kapsamlı destek mekanizmalarının geliştirilmesi.
  
  İklim krizi sağlık krizidir
  2050’ye kadar, iklim değişikliğinin etkileri yalnızca çevresel değil, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik bir tehdit haline gelecek. Sağlık sistemlerinin bu yeni döneme uyum sağlaması ve tüm toplumlar için eşit sağlık hizmetleri sunması büyük önem taşıyor. Bu nedenle, iklim değişikliğiyle mücadele için alınan önlemlerin sağlık sektöründe de desteklenmesi şart.
  
  Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu – Makale Bağlantısı