İstanbul hortumları küresel ısınmayla ilişkili

• Son dönemde İstanbul'da görülen ve endişe yaratan hortumlarla ilgili bilgi veren ABD Ulusal Hava ve İklim Tahmini Merkezi uzmanları, Türkiye’nin küresel ısınmadan en çok etkilenen ülkeler arasında yer aldığını ve Akdeniz bölgesindeki aşırı sıcakların daha da artacağını belirtiyorlar. İstanbul'da gerçekleşen hortumları önceden tahmin etmenin zor olduğunu söyleyen uzmanlara göre gelecekte yağmur sayısı azalacak fakat çok şiddetli yağmurlar olacak. Bunun sebebiyse şehirleşme, yeşil alanların yok edilmesi ve atmosferi ısıtan sera etkisi yaratan gazların kullanımının giderek artmasına neden olan insan etkileri.

  ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne (NOAA) bağlı Ulusal Hava ve İklim Tahmini Merkezi uzmanları, Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA’nın uydularına bağlanarak İstanbul üzerindeki hortumun fotoğrafını çıkardılar. Yaklaşık 850 meteoroloji uzmanının çalıştığı merkezin Hürriyet'le paylaştığı bilgilere hortumların oluşmasını şu koşullar tetikliyor: Küresel ısınmanın etkisi, özellikle Akdeniz çevresindeki hava kirliliği, kömür gibi fosil yakıtların kullanılmasıyla atmosfer ısınıyor; yeşil alanların azalması ile de havada karbondioksit artarken İstanbul üzerindeki nemli havanın, soğuk hava kütlesiyle birleşmesi bu hortumları oluşturuyor.
  
  

  Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz bölgesindeki aşırı sıcaklar ile ilgili bir araştırma yayınlayan NOAA’ya bağlı Colorado eyaletindeki ‘Earth System Research Laboratory’den (Dünya Sistemi Araştırma Laboratuvarı) Meteoroloji Uzmanı Marty Hoerling, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasında, geçen 10 yıl boyunca kış aylarında kuraklığın giderek arttığının gözlendiğini söylüyor. Kış aylarındaki bu ısınmaya bağlı kuraklık eğiliminin, kısmen de olsa insan kaynaklı iklim değişikliğinin sonucu olduğunu anlatan Hoerling; ‘’Kışları yaşanan kuraklığa rağmen, özellikle yaz aylarındaki aşırı yağışlar 21. yüzyıl sonuna kadar artmaya devam edecek’’ diyor.

  
  

  Hoerling, bu tahminin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 2013 değerlendirme raporunda da desteklendiğini, şiddetli yağışların pek çok bölgede giderek sıklaşacağı ancak bunun daha fazla yağmur yağacağı olarak yorumlanmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Kış aylarında kuraklıkların artmasına neden olarak, ‘şehirleşme, yeşil alanların yok edilmesi ve atmosferi ısıtan sera etkisi yaratan gazların salımının giderek artmasına neden olan insan etkilerine’ dikkat çeken Hoerling, kış aylarında yoğun olarak kullanılan kömür ve diğer sanayi gazlarının sadece atmosferi ısıtmakla kalmayıp okyanusu da ısıttığına işaret ederek şu uyarılarda bulunuyor:
  

  
  

  “Türkiye küresel ısınmadan en çok etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Akdeniz’de en çok etkilenen bölgede bulunuyor. Türkiye’nin Karadeniz bölgesinin güneyinden itibaren kuvvetli bir kuruma ve iklimde ısınma olacak. Türkiye’de 2046-2065 tarihlerinde, havada yüzde 5-10 derecelik sıcaklık artışı olacak. Bunun anlamı şu; sıcaklık 3 derece artarsa, yağmurlar yüzde 20-30 arası düşecek. 1986-2005 yılları arasındaki rakamlar averaj alındığında 2081-2100 yılları için de projeksiyon aynı. Yazları daha az yağmur düşecek. En önemli etkilerinden biri yağmur sayısı azalıp şiddetli yağmurların olması. Düşen yağış ciddi oranda azalacak.”

  
  

  NOAA’nın Oklahoma Eyaleti Norman şehrindeki Fırtına Tahmini Merkezi’nden Kasırga Uzmanı Harold Brooks ise, İstanbul’da yaşanan tornadoları (hortum) önceden tahmin etmenin zor olduğunu söylüyor: “Türkiye’deki hortumların dağılımındaki olası değişiklikleri tahmin etmek çok zor. Genel olarak tornadonun oluşması için gerekli olan bileşen sıcak ve nemli havadır. İkinci gerekli bileşen ise hortumların oluştuğu, gökgürültülü fırtınaya sebep olan, bölgedeki yüksekliğe bağlı olarak bir rüzgâr kesenin olması. Bu durumda fırtına yön değiştirip hortum formunu almaya başlıyor. Türkiye’de hortumlarla ilgili duyarlılık da az ve bu konuda birkaç rapor dışında çok fazla veri bulunmuyor.”

  
  Haber hakkında detaylı bilgi için lütfen tıklayın.