Küresel Kirliliğin İçinde Temiz Bir Vaha: Växjö

• 12.09.2008 BBC Turkish

  Herkes küresel ısınmanın yol açabileceği felaketten söz ediyor ama sıra önlem almaya gelince kimsenin acele ettiği yok.

  Oysa istendiği takdirde yaşam biçimini ve temposunu hiç değiştirmeden çevreci önlemlerin alınabileceğini, zehirli gazlardan kurtulup, yaşam ortamının temiz bir vahaya çevrilebileceğini İsveç’in 80.000 nüfuslu kenti Växjö kanıtladı.

  Geçen yıl BBC’nin Avrupa’nın en yeşil kenti diye dünyaya tanıttığı Växjö, zehirli gazlardan arınmış, yeşillikler içinde bir kent. Belediye Reisi Bo Frank, "Eğer bütün belediyeler bizim gibi yapsaydı bugün küresel ısınmadan söz etmezdik." diyor. Växjö Belediyesi yönetimi belki de İsveç’te çevre konusunda bütün partilerin birlikte hareket ettiği tek örnek.

  Bu sayede 1993 ile 2006 arasında kentin karbondioksit salımı yüzde 30 düşürülmüş. Yeni hedef 2010’a kadar bir yüzde 20’lik düşüş daha sağlamak.

  Petrol yerine ağaç ürünü

  Växjö’yü temiz bir vahaya çevirme adımları taa 1980’lerin başına uzanıyor. Partiler sürdürülebilir yaşam anlayışıyla önce kentin içindeki gölü atıklardan temizleyip, bir daha atık karışmaması için önlemler alıp yüzülebilecek pırıl pırıl bir hale gelmesini sağlamışlar.

  1990’ların başında körfez krizinin işaretleri görünmeye başlar başlamaz, "Şu petrol bağımlılığından vazgeçelim." demişler. Merkezi ısıtma sisteminde ve kentin enerji santralinde yenilenebilir enerji kaynağı kullanılmaya başlamış. Yani petrol yerine ağaç. Kereste olarak kullanılamayacak dallar, yapraklar, ağaç kabuğu ve talaşı Växjö’nün yenilenebilir enerji kaynağı olmuş.

  Bu iyi niyetli girişimlerin sonuçları alındıkça halk daha da çevreci davranmaya başlamış. Belediye’nin çevre stratejisti Sarah Nilsson, "Çevre bilincinin yerleşmesi için halk arasında hangi ev daha az enerji tüketecek yarışması başlattık. Herkes evindeki ampulleri az enerji tüketenlerle değiştirdi. Çevre bilinci gelişti, örneğin kişi başına yıllık atık ortalaması dünyada 4 ton ama bizde 3 ton. Karbondioksit salımına yol açan ne varsa ve kim bundan vazgeçerse vergi avantajı sağlandığından kampanyamız etkili oldu." diye anlatıyor.

  Kamu araçlarında biyoyakıt

  Çevre bilincinin gelişmiş olduğunun bir işareti de 80.000 nüfuslu küçük kentin 40 kilometreyi bulan bisiklet yolları. Kamu araçlarının tümü biyoyakıt kullanıyor. Henüz benzinli otomobilini değiştirmemiş olanların kentte suçlu gibi dolaştıkları, komşularından, dostlarından özür dileyip ilk fırsatta biyoyakıtlı araba alacaklarını söyledikleri anlatılıyor.

  Sözün kısası, petrolden, kömürden vazgeçip ısınmasını, aydınlanmasını ağaç artıklarıyla sağlamaya başlayınca Växjö tertemiz bir vahaya dönmüş. Demek ki fosil enerjiden kurtulmak, temiz bir çevre yaratmak bu kadar kolaymış. Avustralya’dan, Çin’den, Amerika’dan, İngiltere’den gelip Växjö örneğini yerinde inceliyorlar. Växjö’ye gösterilen ilgi umut verici ama gelenlerin arasında tek bir politikacının olmaması da umut kırıcı.

  http://www.bbc.co.uk/turkish/fooc/story/2008/09/080912_fooc_stockholm.shtml